ฉลองรับเปิดเทอมอย่างไม่ค่อยจะน่ายินดีเท่าไร เมื่อเด็กหญิงวัย16 ปี ที่ อ.ร่อนพิบูลย์จ.นครศรีธรรมราช ผูกคอตายลาโลก เพียงเพราะอับอายเพื่อนที่ต้องค้างชำระค่าเทอมและค่าอุปกรณ์การเรียนการสอนรวม 2,900 บาท
          โดยพ่อแม่ของเธอขอให้ไปผัดผ่อนกับทางโรงเรียนก่อน เพราะทั้งบ้านมีเงินเหลืออยู่ 100 กว่าบาท พ่อแม่ไม่กล้าไปกู้หนี้ยืมสินเพื่อนบ้านเนื่องจากยังไม่ได้ชำระของเก่าที่เคยไปกู้ยืมมาเธอจึงตัดสินใจผูกคอตายหนีความอับอาย กลายเป็นข่าวสะเทือนจิตใจผู้ปกครองยิ่งนัก
          ปัญหาผู้ปกครองหมุนเงินไม่ทันในช่วงเปิดภาคเรียน ไม่ใช่ปัญหาเด็กอนุบาลที่แก้ได้ง่ายๆ
          แต่ก็ไม่ใช่โจทย์หินที่ไร้ทางออกเสียทีเดียว
          นพ.ทวี ตั้งเสรีรองอธิบดีกรมสุขภาพจิตกระทรวงสาธารณสุข แนะนำว่า ในช่วงเปิดภาคเรียน ทุกครัวเรือนมักประสบปัญหาเงินขาดมือเพราะมีอันต้องใช้จ่ายไปกับค่าเสื้อผ้า ค่าเล่าเรียน ค่าหนังสือใหม่ ยิ่งถ้าบุตรหลานต้องเปลี่ยนระดับชั้น เช่น ม.3 เข้า ม.4 หรือ ม.6 เข้าสู่รั้วมหาวิทยาลัย ค่าใช้จ่ายจะยิ่งสูงไปอีกเท่าตัว
          เมื่อเม็ดเงินที่จ่ายไม่สมดุลกับรายรับความเครียดทั้งหมดจึงตกอยู่บนบ่าพ่อแม่ แต่พ่อแม่ควรรู้จักควบคุมอารมณ์ ไม่หงุดหงิดใส่สมาชิกในครอบครัว ไม่สร้างบรรยากาศตึงเครียดให้เพิ่มขึ้น
          ยิ่งถ้าไประบายใส่เด็กที่มีปมขัดแย้ง ขี้น้อยใจอารมณ์อ่อนไหวง่าย เด็กจะแสดงออกซึ่งพฤติกรรมต่อต้าน เช่น ไปเที่ยวกลางคืน ไม่กลับมานอนบ้าน เด็กบางคนเก็บกดจนทำร้ายตัวเองก็มี
          ขณะเดียวกัน พ่อแม่ก็ตีความลูกที่หนีเที่ยวกลางคืน ลูกที่ไม่ยอมกลับบ้านว่าลูกหัวดื้อ เกเรไม่รักดี แล้วก็ระเบิดอารมณ์ใส่ทันทีที่ลูกกลับถึงบ้าน ในภาวะที่ต่างฝ่ายต่างไม่เข้าใจกันเช่นนี้การโต้ตอบสื่อสารระหว่างกันเท่ากับเป็นการราดน้ำมันลงบนกองไฟ เพิ่มระดับความแตกหักในครอบครัวให้ลุกโชนยิ่งขึ้น
          รองอธิบดีกรมสุขภาพจิต แนะนำว่าครอบครัวต้องจับเข่าคุยกัน หันหน้าปรึกษากันอย่างตรงไปตรงมา เพราะปัญหาที่แท้จริงคือครอบครัวพูดจาสื่อสารกันน้อยลงทุกคนต่างคิดแทนกันไปเองจนปัญหาคาราคาซัง สุดท้ายลงเอยที่การสาดอารมณ์ใส่กันโดยไม่มีใครรับฟังใคร
          ทางที่ดี ครอบครัวควรหาเวลาทำกิจกรรมร่วมกัน เช่น ทานข้าวร่วมกัน เล่าสารทุกข์สุกดิบให้ฟัง ซึ่งจะเป็นการสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องลูกจะได้เข้าใจสถานะทางการเงินปัจจุบัน พ่อแม่จะได้เข้าใจเหตุผลที่ลูกแสดงออกว่าดื้อดึงดัน ในเมื่อต่างฝ่ายต่างพูดภาษาเดียวกันย่อมพูดคุยหาหนทางออกได้ไม่ยาก
          ถ้าบ้านไหนที่เงินฝืดเคือง หมุนเงินไม่ทัน ลูกก็ต้องช่วยกันเป็นธุระเดินเรื่องให้พ่อแม่เช่น ติดต่อครูที่ปรึกษาเพื่อแจ้งปัญหาทางการเงินของที่บ้านเพื่อให้ครูช่วยเสนอหนทางที่เหมาะสมเช่นกู้เงินยืมเรียนของโรงเรียน ขอทุนการศึกษา อย่ามัวน้อยอกน้อยใจอับอายใครเขา เพราะพวกเขาช่วยแก้ปัญหาของเราไม่ได้
          อย่างไรก็ตาม ถึงระลึกไว้เสมอว่าไม่มีใครรับรู้ปัญหาของเรา เข้าใจสาเหตุของเรา และช่วยแก้ปัญหาของเราได้ดีเท่ากับเราและคนในครอบครัวที่ต้องพึ่งพาตนเอง
          อย่างน้อยถ้ายังไม่มีแหล่งทุนอื่นให้หยิบยืมก็ลองบริหารจัดการเงินใหม่ ปัญหาที่ว่าแม้จะหนักเท่าขุนเขา ก็อาจเบาหวิวลงได้เยอะกว่าคิด ขอเพียงอย่าคิดสั้น เพราะนั่นเป็นการสร้างภาระให้คนข้างหลัง ไม่ใช่ทางออก! n

          แนะทำบัญชีรายรับ-รายจ่าย
          นพ.ทวี ตั้งเสรี รองอธิบดีกรมสุขภาพจิต แนะนำให้ทุกครอบครัวฝึกทำบัญชีรายรับรายจ่ายให้เป็นนิสัย วางแผนก้อนเงินดีๆ ว่า ต้องจ่ายเพื่อสิ่งใดเป็นอันดับแรก ตัดทอนสิ่งที่ไม่จำเป็นออกไป รวมถึงเปลี่ยนนิสัยการกินให้มัธยัสถ์ ไม่หรูหราฟุ่มเฟือยจนเกินกำลังเงิน
          ที่สำคัญคือ ห้ามหันไปหยิบยืมเงินกู้นอกระบบเด็ดขาด ถึงจะช่วยคลายปัญหาร้อนเงินไปได้ในช่วงแรกๆ แต่ในระยะยาวแล้ว ถ้าไม่มีเงินส่งดอกเบี้ยมหาโหด มีสิทธิเป็นหนี้หลายชั่วอายุคน หรือถ้าโชคร้ายมีสิทธิถูกทำร้ายร่างกายถึงขั้นล้มหมอนนอนเสื่อได้ขอย้ำอย่าเสี่ยงเป็นดีที่สุด