กิตติ บุษปวนิช
          เครียดเกิดจากอะไร...เกิดได้อย่างไร...? ใครก็ตามที่เกิดมาเป็นสัตว์โลกต่างต้องรู้จักโรคเครียดทั้งสิ้น...มาว่ากันที่ตัวมนุษย์ก่อน ไม่ต้องไปสนใจหมูหมากาไก่ที่ไหน...มนุษย์ทุกคนต่างต้องผ่านหรือมีประสบการณ์ในเรื่องของความเครียดทั้งสิ้น แม้แต่ผู้สำเร็จธรรมสู่อรหันตภพยังต้องเคยผ่านความเครียดแล้วทั้งสิ้น
          อาการเครียดหรือโรคเครียด ถือเป็นวิชาหนึ่งที่หลวงปู่ผู้ซึ่งเราชาวพุทธยอมรับ ต่างต้องสอบผ่านจุดนี้ไปให้ได้ เพื่อก้าวล่วงให้พ้นอาสวะกิเลส โลกพระอรหันต์จึงไม่มีความเครียดเป็นมารผจญ
          ปุถุชนทั่วไปคงทำเยี่ยงนี้ไม่ได้ เพราะกิเลสที่ครอบงำ ใครกิเลสหนา คนนั้นยิ่งมีความเครียดหนัก...เราก็ไม่รู้ตัวว่าความเครียดเกิดจากกิเลส เกิดจากความอยากมั่งอยากมี อยากให้ลูกได้ดี บวกกับอาการวิตกจริต มีเรื่องตัวกูของกูด้วย ยังไงเสียก็ต้องเครียด
          เมื่อมนุษย์รู้ไม่ทันความเครียด มนุษย์จึงไปโทษสภาพแวดล้อม สภาพแวดล้อมในที่นี้หมายถึง อะไรก็ตามที่เกี่ยวพันกับวิถีชีวิตประจำวัน...จำเลยของความเครียดจึงหนีไม่พ้นเรื่องของปากท้อง ที่ทำมาหามาได้เท่าไรดูเหมือนว่าไม่พอซื้อข้าวสารกรอกหม้อกิน แม้ทุกวันนี้ผู้คนส่วนหนึ่งมีรายได้พอมีพอเก็บก็ยังหนีความเครียดไม่พ้น ความเครียดดังกล่าวคือกลัวความจน กลัวตกงาน เพราะสินทรัพย์ที่หามาได้ ทุกอย่างมันต้องอาศัยสถาบันทางการเงินช่วยทั้งสิ้น
          จู่ๆ วันนี้ไม่มีงานทำขึ้นมา ทั้งรถทั้งบ้านที่อุตส่าห์ดิ้นรนจนน้ำตาแทบเป็นสายเลือดสำหรับบางคน อาจพลิกผันจนตั้งตัวไม่ทัน
          ความไม่มั่นคงในชีวิต กลายเป็นสาเหตุหนึ่งซึ่งก่อความเครียดให้...แล้วยังไม่รู้ตัวเช่นเคย
          สำหรับพวกมีจนเหลือล้นล่ะ...คิดว่าพวกเขาจะเครียดไหม...พวกนี้ยิ่งเครียดจัด เพราะห่วงทรัพย์สมบัติที่หามาได้จนเกินความพอดี มีมากจนเป็นเหตุก่อทุกข์ขึ้นมา...และก็ยังไม่รู้ตัวเช่นกัน
          หมอใบไม้มีผู้ป่วยด้วยโรคเครียดมาพบแทบทุกวัน เครียดกระทั่งมีอาการแสดงออกทางกายให้เห็น เช่น ปวดเมื่อยในจุดต่างๆ ของร่างกาย ก็ต้องทำหน้าที่ไปโดยพยายามชักแม่น้ำทั้งห้าให้เห็นถึงภัยของความเครียด พูดไปยังไงคนเหล่านี้ก็เฉยไม่รับรู้ ด้วยเหตุผลทางโลกียวิสัยตน ว่าห้ามความเครียดไม่ได้ เพราะชีวิตยังดิ้นรน บางรายงานมากมาย กลับเครียดเพราะทำงานไม่ทัน มีคำสั่งซื้อจากต่างประเทศต้องผลิตให้ทันไม่อย่างนั้นมีปัญหาแน่ในระบบการค้า บางรายเครียดแค่ทำงานบ้าน ต้องดูแลครอบครัว กลัวลูกหิว กลัวผัวตำหนิ ทั้งที่ผัวกับลูกก็บอกแล้วว่าไม่มีปัญหาอะไร
          มนุษย์ทำร้ายตัวเองอย่างตั้งใจ และไม่ยอมแก้ไขความบกพร่อง อ้างไปสารพัดตามเหตุผลที่มี...หากคนเราเครียดจนป่วย อย่างเช่นหลายรายที่มาพบหมอใบไม้ เครียดสะสมจนไหล่ตึง ก้อนเนื้อสะบักแข็งเกร็ง อาการดังกล่าว ขอบอกว่ารักษาอย่างไรคงไม่หาย
          เพราะโรคที่เป็นไม่ใช่โรคมีเหตุทางกายภาพ เหตุของมันผุดขึ้นจากระบบสมอง ซึ่งลึกลงไปอีกเป็นทางจิตใจซึ่งอยู่ในรูปนามธรรมหาตัวตนไม่พบ การพยายามไปนวด คงเสียเงินและเวลาเปล่า เพราะอาการจะดีขึ้นเพียงชั่วครู่เท่านั้น หมอนวดทั่วไปรู้แค่ว่าท่านปวดหัวไหล่ และสะบักจมเป็นภาษาของพวกเขา หมอนวดก็พยายามเค้นจนมันนิ่ม แล้วก็รู้สึกสบายทันที...แต่ครั้นวันรุ่งขึ้น อาการอักเสบจากร่องรอยฝ่ามือหมอนวดจะปรากฏ หากโดนหมอนวดชั้นครูแรงดี มีประสบการณ์ก็อาจบวมช้ำเป็นของฝากของแถมให้จดจำอีกนาน
          ส่วนใหญ่ทนไม่ไหวก็มักไปนวด บางรายก็ไปพบแพทย์แผนปัจจุบัน แน่นอนว่า เมื่อเล่าอาการว่าปวดที่นี่ที่นั่นหมอก็ต้องให้ยาแก้ปวดกับยาคลายกล้ามเนื้อเป็นสูตรสำเร็จ
          สำหรับหมอใบไม้ โรคนี้รักษาไม่หาย...หมอใบไม้ไร้ความสามารถ
          เป็นโรคที่ต้องรักษาตัวเอง หากหยุดความเครียดไม่ได้ โรคมันก็ไม่หาย...การนวด หรือได้รับยาเป็นการแก้ปัญหาปลายเหตุ เมื่อคุณหยุดความวุ่นวายของตัวเองไม่ได้ หมอเทวดาก็ไร้ประสิทธิภาพ เมื่อมีผู้ป่วยจำพวกนี้มาพบ มีอาการปวดไหล่สะบักหรือแถวต้นคอ ก็ยังจะไม่ลงมือทำอะไรให้ทันที ต้องขอคุยด้วยก่อน ว่าเป็นใครมาจากไหน วันๆ ทำอะไร ภาระหน้าที่มีมากน้อยแค่ไหน ก็เริ่มรู้แล้วว่าเครียดจากเรื่องชีวิต บางทีไม่เกี่ยวกับปากท้อง แต่เป็นเรื่องวิตกกังวล
          โรคนี้หมอคนไหนก็ทำอะไรให้มากไม่ได้ ก็ต้องขอร้องให้จัดการตัวเองใหม่ ทำงานบ้านมากเกินไปก็ต้องหาคนช่วย เหตุผลตามมาอีกกลัวลูกจ้าง กลัวพม่ากลัวเขมรมันจะปาดคอเอา บางทีกลัวเรื่องไร้สาระกลัวคนอื่นทำอะไรไม่ถูกใจ อย่างนี้เป็นการมองโลกในแง่ร้าย ผมก็บอกว่าพม่า-เขมรดีๆ ก็มีถมไป ถามว่าแล้วคนไทยคนจีนร้ายๆ ไม่มีหรือยังไง
          สังคมกำลังป่วยและไม่ยอมรับ ไม่ต่างคนบ้าที่ไม่รู้ว่าตนเองบ้า...มันมีประเด็นที่ควรรู้... "ว่าเมื่อคนเราเครียด แล้วมันเกิดอะไรขึ้นกับเรา"
          ...ใครก็ตามที่มีความเครียด...ร่างกายจะหลั่งสารอะดรีนาลีน (adrenaline) ออกมา จากต่อมหมวกไต ไอ้เจ้าอะดรีนาลีนตัวนี้ช่างร้ายนัก มันจะวิ่งไปตามกระแสเลือด ไปถึงอวัยวะส่วนไหนของร่างกาย มันก็ไปขวางกั้นระบบทำงานของอวัยวะนั้นๆ
          เมื่อระบบถูกขวางกั้นตลอดเวลา อวัยวะในระบบนั้นๆ จึงเริ่มมีปัญหา เกิดการขัดข้องทางเทคนิคไม่ต่างจากเครื่องยนต์กลไก
          อาการที่ผู้ป่วยตึงต้นคอ ไหล่ติด สะบักจมที่พบมากในผู้ป่วยโรคเครียด มันเกิดจากสารอะดรีนาลีนออกฤทธิ์ ไปยับยั้งการเดินทางของเลือดที่จะไปเลี้ยงสมอง ภาษาชาวบ้านบอกเลือดลมไม่เดินมันไปอั้นที่ส่วนบนของร่างกายในจุดที่พูดถึง
          ซึ่งก็ไม่ได้หมายความว่า ตั้งแต่ต้นคอจนถึงสะบัก คือต้นเหตุ...การอั้นของเลือดลมยังมีความเป็นไปได้ว่าเป็นที่กล้ามเนื้อหัวใจไม่ค่อยมีเรี่ยวแรงสูบฉีดเลือดหรือเปล่า...มันคิดไปได้สารพัดกับสาเหตุของความเครียดแล้วก่อโรคขึ้นมา
          ดังนั้น...การไปนวดหรือรับยาคลายกล้ามเนื้อมา จึงยังแก้ปัญหาอาการเครียดไม่ตกอยู่ดี...หากอาการนี้มีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น ท้องผูก หรืออยู่ดีๆ ท้องเสีย ไปกินอาหารร้านเดียวกัน คนอื่นไม่เป็นไรแต่เรากลับมีปัญหา หรือนอนยาก ตื่นมาฉี่กลางดึกแล้วตาสว่าง ข่มใจยังไงก็หลับต่อไม่ได้
          ...นี่แหละ...เครียดแน่นอน เมื่อพบอาการอย่างนี้ หมอจะไม่ทราบสาเหตุของอาการป่วย หมอจะสั่งยาไม่ถูก หมองงเพราะมันหาสาเหตุของโรคไม่เจอ หมอจึงสั่งยาไปตามอาการ บางรายขอปฏิเสธยา ซึ่งหมอจะตีความว่าผู้ป่วยรายนี้มีปัญหาทางอารมณ์ควรไปพบจิตเวช เพราะมาพบหมอแล้วไม่ยอมรับยาแล้วมาหาหมอทำไม...และตอนนี้ขอเตือนสำหรับคนเมืองหลวง อย่าไปเครียดกับการเมือง ซึ่งกำลังจะมีการเลือกตั้งผู้ว่าฯ รักใครชอบใครก็พอประมาณ อย่ารักจนหลงมันส่งผลให้ท่านเครียด ถึงเวลาไปทำหน้าที่แล้วกัน เข้าคูหากาเบอร์เดียว เบอร์ที่คิดว่าจะเป็นผู้มีความรู้ความสามารถ มาช่วยเราทำกรุงเทพฯ ให้น่าอยู่...แค่นี้พอแล้ว
          อย่างที่บอกครับ โรคนี้หมอช่วยไม่ได้...หมอใบไม้แม้จะรู้ แต่ก็ยังไร้ความสามารถอยู่ดี หากท่านไม่ลด ละ เลิกความเครียดเสียบ้าง ต้องร่วมมือต้องเข้าใจกันทั้งสองฝ่ายระหว่างหมอกับผู้ป่วย จึงประสบความสำเร็จได้...อยากรู้ ว่าอะไรเพิ่มเติม ปรึกษาปัญหาสุขภาพเช่นเคยโทร.มาคุยได้ 08-5151-8844