โรคปวดเส้นประสาทใบหน้า เป็นอาการอักเสบของเส้นประสาทสมองคู่ที่ 5 ซึ่งทำหน้าที่รับความรู้สึกบนใบหน้า แม้ไม่ใช่โรคที่อันตราย แต่ก็เจ็บปวดทรมานสำหรับผู้ที่เป็น จะมีวิธีช่วยเหลือผู้ป่วยกลุ่มนี้อย่างไร อาจารย์ นายแพทย์ศรัทธาวุธ วงษ์เวียงจันทร์ ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล มีคำตอบ
          สาเหตุของอาการปวดใบหน้า เกิดจากการที่เส้นประสาทสมองคู่ที่ 5 ถูกหลอดเลือดสมอง หรือเนื้องอกมากดทับ ทำให้มีอาการปวดเฉียบพลันเป็นระยะเวลาสั้นๆ ที่ใบหน้าข้างใดข้างหนึ่ง คล้ายเข็มทิ่มแทงหรือไฟฟ้าช็อตที่ใบหน้าอย่างแรง อาการปวดมักเกิดขึ้นเอง หรือถูกกระตุ้นโดยเสียง หรือการสัมผัสถูกใบหน้า เช่น โดนลม ในขณะที่แปรงฟัน เคี้ยวอาหาร หรือเวลาดื่มน้ำก็ได้ มักพบในวัยผู้ใหญ่ถึงผู้สูงอายุ
          การตรวจวินิจฉัย อาจส่งตรวจสมองด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI) และเจาะเลือดหาสาเหตุของโรคอื่นๆ ที่มีอาการคล้ายคลึงกัน เพื่อรับการวินิจฉัยที่ถูกต้อง และเมื่อทราบสาเหตุแน่ชัดว่า เกิดจากเส้นประสาทสมองคู่ที่ 5 แล้ว
          สำหรับการรักษา เบื้องต้นจะให้ผู้ป่วยกินยา เช่น ยากันชัก ยารักษาโรคไมเกรน ยาต้านซึมเศร้า ซึ่งจะช่วยลดอาการปวดและลดจำนวนครั้งที่ปวดได้ แต่ไม่ได้รักษาที่ต้นเหตุ จึงมักพบอยู่บ่อยครั้งเมื่อผู้ป่วยหยุดยา หรือกินยาไปสักระยะหนึ่งอาการปวดจะกลับมาเป็นซ้ำอีก
          วิธีการรักษาต่อมา คือ ทำลายเส้นประสาทด้วยรังสี gamma knife  ซึ่งเป็นวิธีการรักษาที่ปลอดภัยและได้ผลดี ใช้กับผู้ป่วยที่ไม่สามารถผ่าตัดได้ หรือในรายที่มีอายุมาก ทนต่อการผ่าตัดนานๆ ไม่ไหว แต่มีผลข้างเคียงคือ จะมีอาการชาที่ใบหน้า
          และสุดท้าย รักษาด้วยการผ่าตัด เป็นวิธีที่ได้ผลดีที่และมีโอกาสหายขาดจากโรคสูงสุด อีกทั้งผู้ป่วยจะไม่มีปัญหาใบหน้าชาเนื่องจากเส้นประสาทถูกทำลาย โดยแพทย์จะทำการผ่าตัดสมองเพื่อเปลี่ยนตำแหน่งของเส้นเลือด เนื่องจากโรคปวดเส้นประสาทใบหน้า ส่วนใหญ่เกิดจากการที่มีเส้นเลือดสมองไปกดเบียดเส้นประสาทสมองคู่ที่ 5 ซึ่งการผ่าตัดจะได้ผลดี ถ้าอาการของโรคอยู่ในระยะแรก เพราะหากทิ้งไว้นาน เส้นประสาทจะถูกทำลายมากขึ้น และยังทำให้อัตราการเป็นซ้ำเพิ่มมากขึ้นได้ ทั้งนี้ผู้ที่จะผ่าตัด ควรงดยาที่มีส่วนผสมกลุ่มแอสไพริน หรือไอบิวโพรเฟน ก่อนและหลังผ่าตัดอย่างน้อย 1 สัปดาห์ เพื่อลดอาการฟกช้ำจากปัญหาเลือดคั่ง พร้อมแจ้งประวัติการแพ้ยา และโรคประจำตัว ให้แพทย์ทราบก่อนการผ่าตัดด้วย
          อย่างไรก็ตาม อย่ากังวลจนเกินไป หากมีอาการดังที่กล่าวมา เพื่อความแม่นยำ มาตรวจนัดพบกับคุณหมอก่อนจะดีกว่า ข้อมูลจาก คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
          มหาวิทยาลัยมหิดล