นพ.ชลน่าน ศรีแก้ว รมช.กระทรวงสาธารณสุข เปิดเผยว่า ในวันที่ 15 กุมภาพันธ์นี้ กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) ได้ร่วมกับมูลนิธิโรคอัลไซเมอร์แห่งประเทศไทย และศูนย์ความเป็นเลิศด้านชีววิทยาศาสตร์ (องค์การมหาชน) หรือ ทีเซลส์ (TCELs) กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี จัดงาน "สร้างสรรค์สังคมไทยห่างไกล อัลไซเมอร์ ครั้งที่ 5" ที่สวนสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข เพื่อรณรงค์ให้สังคมไทยรู้จักโรคสมองเสื่อมในผู้สูงอายุและรู้จักโรคอัลไซเมอร์ ซึ่งเป็นโรคสมองเสื่อมที่เกิดจากสมองฝ่อพบในคนไทยร้อยละ 30 เพื่อร่วมมือกันแก้ไขป้องกันหรือชะลอการป่วยเป็นโรคนี้ เนื่องจากไทยจะมีผู้สูงอายุมากขึ้นในอนาคต
          นพ.ชลน่าน กล่าวว่า ปัจจุบันทั่วโลกพบผู้สูงอายุ เป็นโรคสมองเสื่อมไม่น้อยกว่า 25 ล้านคน และอาจมี จำนวนเพิ่มขึ้นกว่า 5 ล้านคนต่อปี ทั้งนี้ ข้อมูลจากสถาบันวิจัยสุขภาพแห่งชาติสหรัฐอเมริกา (NIH) ได้ประมาณการว่า ในปี 2563 ไทยอาจมีผู้ป่วยโรค สมองเสื่อมถึง 1.3 ล้านคน ซึ่งถือว่าเป็นจำนวนที่มากเมื่อเทียบกับจำนวนผู้สูงอายุโดยรวมของประเทศ โดยโรคนี้พบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชายและพบในเขตชนบท มากกว่าในเมือง สาเหตุใหญ่ในไทยพบว่าประมาณร้อยละ 60 สัมพันธ์กับโรคหลอดเลือดสมอง เช่น หลอดเลือดแข็ง ตีบตัน ทำเลือดไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ ส่วนที่เหลือนั้น มักเป็นโรคสมองเสื่อมอัลไซเมอร์และโรคสมองเสื่อมจากสาเหตุอื่นๆ เช่น การทำงานของต่อมไธรอยด์ผิดปกติ เป็นต้น
          "ที่น่าเป็นห่วงคือ ปัจจุบันมีการใช้เครื่องมือเพื่อ ช่วยจำ ช่วยคิดแทนการใช้สมอง เช่น บันทึกเบอร์โทรศัพท์ ในมือถือ ร้องเพลงตามคาราโอเกะ ใช้เครื่องคิดเลขในโทรศัพท์หรือเครื่องคิดเลขคิดแทนการใช้สมองคำนวณ โดยเฉพาะใช้ตั้งแต่วัยเด็ก มีผลทำให้สมองขาดการใช้งาน เซลล์ประสาทขาดการกระตุ้นอย่างต่อเนื่อง เกิดปัญหาเสื่อมตามมา หรือที่เรียกว่า สมองเป็นสนิม อาจทำให้เกิดโรคความจำเสื่อมได้เร็วขึ้น" นพ.ชลน่าน กล่าว
          นพ.ชลน่าน กล่าวต่อไปว่า สำหรับการป้องกันหรือ ชะลอการเกิดโรคสมองเสื่อม แนะนำให้ฝึกการใช้สมองบ่อยๆ ตั้งแต่เด็ก เช่น ท่องสูตรคูณ ท่อง ก.ไก่ อ่านหนังสือ ฝึกร้องเพลงโดยการฟังและจำ ในวัยทำงานอาจท่องบทสวดมนต์ต่างๆ ในชีวิตประจำวัน ส่วนใน ผู้สูงอายุควรหมั่นคิดคำนวณเลขบ่อยๆ เพื่อใช้งานเซลล์ สมองทำงาน ซึ่ง สธ.ได้ตั้งเป้าภายใน 3-5 ปีนี้ จะเร่งลด อัตราการป่วยเป็นโรคสมองเสื่อมรายใหม่ในกลุ่มผู้สูงอายุ 60-70 ปี ให้เหลือไม่เกินร้อยละ 10 โดยมอบให้สถาบันเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ กรมการแพทย์ พัฒนาระบบการดูแลและป้องกันอย่างครบวงจร และจะให้ อสม. ที่มี 1 ล้านกว่าคน ตรวจคัดกรองหาผู้ที่มีความเสี่ยงโรคสมองเสื่อม เพื่อนำเข้าสู่ระบบการฟื้นฟู และชะลอการเสื่อมให้เร็วที่สุด เพื่อช่วยลดภาระให้ครอบครัว