ผศ.ดร.ลดาวัลย์ อุ่นประเสริฐพงศ์ นิชโรจน์
          คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
          เมื่อพูดถึงคำว่า"มะเร็ง" ทุกคนจะรู้สึกว่าต้องพยายามหลีกเลี่ยงให้ห่างไกลโรคมะเร็ง  เพราะมะเร็งเป็นโรคที่รักษาไม่หายขาด เมื่อหลีกเลี่ยงไม่ได้ โชคชะตาทำให้ต้องเป็นมะเร็ง คุณหมอก็พยายามศึกษาหาวิธีการช่วยเหลือผู้ป่วย หนึ่งในการรักษานั้นคือ การใช้เคมีบำบัด ซึ่งการให้เคมีบำบัด ไม่ได้เป็นการฆ่าเซลล์มะเร็งไมไดเปนการฆาเซลลมะเรงเพียงอย่างเดียว แต่ยังฆ่าเซลล์ดี ๆ ของร่างกายอีกด้วย และยังมีผลข้างเคียงเรื่อง ผมร่วง เบื่ออาหาร คลื่นไส้ ซีด ภูมิคุ้มกันลดลง ติดเชื้อง่าย อาเจียน ปลายมือ ปลายเท้าชา หยิบจับของแล้วร่วงบ่อย ๆ
          เหล่านี้เป็นอาการข้างเคียงที่เกิดจากการใช้ยาเคมีบำบัด ซึ่งผู้ป่วยต้องหันมาดูแลสุขภาพที่เกิดจากผลข้างเคียงของเคมีบำบัดในเวลาเดียวกันอีกด้วย ดังนั้น เราจึงพบว่าเมื่อถึงเวลาหรือครบรอบของการให้เคมีบำบัด ผู้ป่วยเกิดความเหนื่อยล้า ไม่ค่อยอยากมารับยา แต่ด้วยความจำเป็นในการรักษา จึงต้องมาให้ครบคอร์สการรักษา
          ภายใต้การมารับเคมีบำบัดนั้น ญาติผู้ดูแลจะช่วยกันเตรียมของใช้ส่วนตัวมาช่วยกันลดผลข้างเคียง เช่น เตรียมยาลม ยาดม ยาหม่อง เตรียมของขบเคี้ยว ที่มีรสชาติเปรี้ยว เพื่อลดอาการคลื่นไส้อาเจียน หรือวิงเวียนศีรษะ เพื่อลดอาการคลื่นไส้อาเจียนหรือวิงเวียนศีรษะ ระหว่างให้เคมีบำบัด บางรายจะเตรียมตัวใช้สมุนไพรจีน เพื่อดับพิษร้อนในร่างกายก่อนให้ยาเคมีบำบัดหรือระหว่างให้เคมีบำบัดเกิดอาการปวดเมื่อยเนื้อ เมื่อยตัว ญาติผู้ดูแลจะมาช่วยบีบนวดกันที่ข้างเตียง เหล่านี้คือการใช้การแพทย์ทางเลือกแบบผสมผสานกับการแพทย์แผนปัจจุบันที่เราเรียกว่า คอมพลีเมนทารี่ เมดิซีน (Complementary Medicine) เพื่อมาช่วยเติมเต็มการดูแลแบบองค์รวมให้ผู้ป่วยได้มีคุณภาพชีวิตที่ดีมีความสุขสบายในระหว่างให้เคมีบำบัด
          หนึ่งในทางเลือกเหล่านั้น ผศ.ดร.ลดาวัลย์ อุ่นประเสริฐพงศ์ นิชโรจน์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล ได้นำวิธีการนวดกดจุดสะท้อนฝ่ามือเข้ามาศึกษาวิจัย เพื่อช่วยลดอาการคลื่นไส้อาเจียน ส้ฝื้ศื่ช่รื่ไสี้ขย้อน ในผู้ป่วยมะเร็งที่ได้รับเคมีบำบัด ซึ่งผลพบว่าการนวดกดจุดสะท้อนฝ่ามือนั้น สามารถช่วยลดอาการคลื่นไส้ อาเจียน ขย้อน ได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
          ในเวลาเดียวกัน ข้อมูลเชิงคุณภาพที่แสดงให้เราทราบคือระหว่างการนวดกดจุดสะท้อนฝ่ามือข้างละ 15 นาทีนั้น ผู้ป่วยพักหลับได้ อาการวิงเวียนคลื่นไส้อาเจียนลดลง นอกจากนี้แล้ว พอตื่นขึ้นมารู้สึกหิวข้าว สบายเนื้อ สบายตัว สดชื่นขึ้น
          การนวดกดจุดฝ่ามือยังได้ผลดีกับผู้ป่วยที่ผ่าตัดมะเร็งเต้านมแล้วมีการเลาะต่อมน้ำเหลืองออก การนวดกดจุดสะท้อนฝ่ามือ ยังเป็นการกระตุ้นการไหลเวียนของระบบน้ำเหลือง ซึ่งช่วยให้การไหลเวียนของระบบน้ำเหลืองเดินสะดวกดี ช่วยลดและป้องกันอาการบวมของมือได้อีกนัยหนึ่ง ในต่างประเทศผู้ป่วยที่ผ่าตัดมะเร็งเต้านมประมาณ 2-3 เดือนให้หลัง พยาบาลจะทำการสอนให้ผู้ป่วยรู้จักการนวดระบบทางเดินน้ำเหลือง เพื่อลดอาการบวม ซึ่งญาติผู้ป่วยสามารถเรียนรู้กลับไปดูแลสุขภาพกันเองต่อไป การนวดหากทำโดยถูกต้องตามหลักการ จะช่วยให้ผู้ป่วยที่ได้รับการนวดจะได้รับการบำบัดอย่างมีประสิทธิภาพ ในขณะที่การนวดโดยไม่ถูกต้องตามหลักการ จะเกิดข้อเสียกับผู้ป่วยได้ ดังนั้นผู้นวดจึงจำเป็นต้องเรียนรู้ เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดในการดูแลสุขภาพและในเวลาเดียวกันยังเป็นการลดผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นจากความไม่รู้ก็เป็นได้ สำหรับการนวดกดจุดสะท้อนฝ่ามือเพื่อลดอาการขย้อนและคลื่นไส้อาเจียนนั้น เป็นการกดไปบนจุดบนฝ่ามือที่เป็นตัวแทนอวัยวะของร่างกายตามลำดับดังนี้
          เริ่มต้นที่มือซ้ายก่อน โดยกดจุดสะท้อนที่เป็นตัวแทนของอวัยวะต่าง ๆ ของร่างกาย 15 จุด ดังต่อไปนี้
          จุดที่ 1 จุดหัวใจ จุดที่ 2 จุดศูนย์รวมประสาท จุดที่ 3 จุดเส้นกระบังลม
          จุดที่ 4 จุดหลอดลม จุดที่ 5 จุดปอด จุดที่ 6 จุดต่อมปิตุอิตารี
          จุดที่ 7 จุดต่อมใต้สมอง จุดที่ 8 จุดกระดูกสันหลัง จุดที่ 9 จุดต่อมหมวกไต
          จุดที่ 10 จุดไต จุดที่11 จุดท่อไต จุดที่ 12 จุดกระเพาะปัสสาวะจุดที่ 13 จุดลำไส้ใหญ่ขาลง จุดที่ 14 จุดลำไส้ใหญ่ขาขึ้น ที่เท้าขวาและจุดที่ 15 จุดลำไส้ใหญ่ส่วนขวาง ที่เท้าขวา
          ซึ่งผู้สนใจวิธีการนวดกดจุดสะท้อน สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ ผศ.ดร.ลดาวัลย์ อุ่นประเสริฐพงศ์ นิชโรจน์ โทร. 08-9663-9727 ในวันและเวลาราชการเท่านั้น.
          *ข่าวประชาสัมพันธ์* ขอเชิญติดตามชมสารคดีด้านสุขภาพจากคณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล ในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์แม็กกาซีน (e-magazine) ภายใต้ชื่อ "นิตยสารวาไรตี้สุขภาพดี @Rama" ผู้สนใจสามารถติดตามชมได้ทาง www.ra.mahidol.ac.th/atrama และร่วมกด Like ให้กับเราได้ทาง  facebook เพียงพิมพ์คำว่า "atrama" ท่านก็สามารถติดตามข่าวสารของเราได้แล้ว