เมื่อชายหญิงแต่งงานกันตกลงใจจะสร้างครอบครัวร่วมกันแล้ว ก็คงอดไม่ได้ที่จะอยากมีเจ้าตัวเล็กไว้เป็นโซ่ทองคล้องใจของครอบครัว สำหรับคู่สมรสที่มีลูกง่าย เปิดปุ๊บ ติดปั๊บได้ลูกสาว ลูกชาย สนใจก็มีมาก แต่สำหรับคู่สมรสที่พยายามมีบุตรมานาน แต่ก็ต้องผิดหวังมาตลอด อย่าเพิ่งท้อใจ มีวิธีที่ช่วยคุณได้รออยู่ ก่อนอื่นเราต้องมาทำความรู้จักกับภาวะมีบุตรยากกันก่อน          ภาวะมีบุตรยาก หมายถึง การที่คู่สมรสไม่สามารถมีบุตรได้ ทั้งที่มีเพศสัมพันธ์อย่างสม่ำเสมอโดยไม่ได้คุมกำเนินเป็นเวลาอย่างน้อย 1 ปี คู่สมรสจำนวนไม่น้อยเลยที่ไม่สามารถมรบุตรได้ตามธรรมชาติ และจำเป็นต้องพึ่งเทคโนโลยีทางการแพทย์ในการช่วยให้ตั้งครรภ์
          สาเหตุของภาวะมีบุตรยาก เกิดได้จากฝ่ายชายประมาณ 40% ฝ่ายหญิงประมาณ 50%  ไม่พบสาเหตุประมาณ 10-50%
          สาเหตุของการมียุตรยากในฝ่ายชาย (Male factor) เกิดจากความผิดปกติของน้ำเชื้ออสุจิสาเหตุของการมีบุตรยากในฝ่ายหญิง อาจเกิดจาก
          -ความผิดปกติของท่อนำไขและเยื่อบุช่องท้อง
          -ความผิดปกติของการตกไข่และฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับการเกิดลูกและปากมดลูก
          -ความผิดปกติของช่องคลอด
          ปัจจัยอื่นๆ เช่น ความเครียด, โรคประจำตัว, มีปัญหาในการมีเพศสัมพันธ์
          นอกจากนี้ปัจจุบันสตรีมีหน้าที่การงานที่สูงขึ้นซึ่งเป็นสาเหตุให้แต่งงานสร้างครอบครัวช้า จึงแต่งงานเมื่ออายุมากขึ้น ผลที่ตามมาคือ ทำให้มีบุตรยากขึ้น ทั้งฝ่ายชายและหญิงอาจเป็นสาเหตุและรักษาภาวะมีบุตรยากจึงจำเป็นต้องตรวจรักษาทั้งฝ่ายชายและฝ่ายหญิงรักษาภาวะมีบุตรยากได้อย่างไร
          ในเบื้องต้นแพทย์จะตรวจหาสาเหตุของภาวะมีบุตรยากและรักษาสาเหตุที่แก้ไขได้ แต่มีหลายสาเหตุที่แก้ไขไม่ได้ จำเป็นต้องใช้เทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธ์ ช่วยให้คู่สมรสมีบุตร ได้แก่
          -การผสมเทียม หรือการฉีดน้ำเชื้ออสุจิเข้าโพรงมดลูก (IUI)
          -การทำกิฟต์
          -การปฎิสนธินอกร่างกายหรือการกระทำเด็กหลอดแก้ว (IVF) ซึ่งอัตราการตั้งครรภ์จากเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธ์ พบได้ประมาณ 30%
          อัตราการตั้งครรภ์นี้ขึ้นอยู่กับอายุของฝ่ายหญิงด้วยถ้าฝ่ายหญิงอายุน้อย โอกาสสำเร็จจะสูงกว่านี้ได้ และโอกาสการตั้งครรภ์จะเพิ่มขึ้นตามจำนวนรอบของการรักษาด้วย
          ควรเตรียมตัวอย่างไรก่อนรักษา ถ้าคิดว่าคู่ของเราเข้าข่ายภาวะมีบุตรยากแล้วก็ ควรมาพบแพทย์ได้สอบถามประวัติที่เกี่ยวข้อง โรคประจำตัวต่างๆ ยาที่ใช้ และตรวจร่างกายและสุขภาพของทั้งคู่ก่อน แพทย์อาจแนะนำให้ตรวจเลือดหาโรคธารัสซีเมีย ระดับฮอร์โมนต่างๆ รวมทั้งการตรวจอัลตร้าซาวน์ เอกซเนย์ และตรวจน้ำเชื้ออสุจิด้วย         
          เมื่อทราบผลการตรวจต่างๆ เหล่านี้ แพทย์ก็จะแนะนำวิธีการรักษาที่เหมาะสมกับคู่สมรสต่อไป ยังมีความหวังสำหรับผู้มีบุตรยากเสมอ หากเริ่มต้นการรักษาเร็ว ฝ่ายหญิงายุน้อย โอกาสสำเร็จจะยิ่งเร็วขึ้นด้วย ดังนั้นไม่ควรรอช้าที่จะปรึกษาแพทย์
          พญ.วัชราภรณ์ วีรกุล
          โรงพยาบาลสมิติเวช ศรีนครินทร์