ผลกระทบจากน้ำท่วมที่ผ่านมาไม่เพียงส่งผลต่อชีวิตและทรัพย์สินของผู้คนเท่านั้นยังส่งผลต่อสัตว์เลี้ยง โดยเฉพาะสุนัขที่ต้องพลัดหลง หรือถูกเจ้าของทิ้งจนกลายเป็นสุนัขจรจัด ซึ่งปัญหาไม่ใช่แค่โอกาสในการกัดคนเพิ่มขึ้นเท่านั้น แต่โอกาสรับเชื้อโรคพิษสุนัขบ้าก็มีความเป็นไปได้เช่นกัน

          ย้อนกลับไปเมื่อปี 2551 กรณีลูกสุนัขจรจัดกัดเด็กอายุ 5 ขวบ ที่ จ.เลย เสียชีวิต สุนัขดังกล่าวเป็นของญาติที่เก็บมาเลี้ยงจากบริเวณซอยลาซาล เขตบางนา กทม. เพื่อนำไปเลี้ยงที่จ.ขอนแก่น แต่แวะเยี่ยมพ่อแม่เด็ก พอเด็กไปเล่นจึงถูกลูกสุนัขกัดบริเวณนิ้วมือเพียงเล็กน้อยแต่ปรากฏว่าติดเชื้อ และเสียชีวิตในที่สุดแสดงให้เห็นว่าการเก็บสุนัขข้างทางมาเลี้ยงมีความเสี่ยงต่อการรับเชื้อ

          จากการพูดคุยกับ นพ.พรเทพ ศิริวนารังสรรค์อธิบดีกรมควบคุมโรค (คร.) กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) ทำให้ทราบว่า ปัญหาน้ำท่วมอาจมีผลต่อการเพิ่มของสุนัขจรจัด แม้จะยังไม่มีการสำรวจชัดเจน เนื่องจากระยะเวลาไม่ยาวนาน แต่จากการเคลื่อนย้ายสุนัขที่พลัดหลง หรือเจ้าของทิ้งเพราะไม่สามารถดูแลได้สิ่งเหล่านี้ย่อมมีส่วนเพิ่มขึ้นของประชากรสุนัขแต่จะได้รับเชื้อพิษสุนัขบ้าเพิ่มขึ้นหรือไม่ คาดเดายาก แต่ย่อมมีโอกาสเช่นกัน เพราะอย่าลืมว่าสุนัขเหล่านี้ไม่มีคนดูแล การถูกนำไปฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า ย่อมเป็นไปไม่ได้ยิ่งปัจจุบันสุนัขกลุ่มนี้มีมากขึ้นถึง 7 แสนตัวทั่วประเทศ จากเดิม 6 แสนตัว โดยใน กทม.พบมากร่วมแสนตัว สิ่งที่เกิดขึ้นไม่เพียงแค่ประชากรสุนัขที่มากขึ้น โอกาสถูกกัดและรับเชื้อก็เพิ่มขึ้นเช่นกัน

          เห็นได้จากกรณีตัวอย่างเด็กชายวัย 5 ขวบที่ต้องมาเสียชีวิต เพราะลูกสุนัขที่ญาติของเขาเก็บมาเลี้ยงจากพื้นที่ก่อสร้างบริเวณซอยลาซาล เขตบางนา กทม. เรียกว่าเป็นอุทาหรณ์เตือนใจ 2 อย่าง คือ 1.การเก็บลูกสุนัขข้างทางโดยไม่ระวัง ไม่มีการฉีดวัคซีนถือว่าสุ่มเสี่ยงมาก และ 2.เด็กวัย 5 ขวบที่ถูกสุนัขกัดมีแผลบริเวณนิ้วนางเล็กน้อยเท่านั้นทำให้พ่อแม่ชะล่าใจ รับวัคซีนไม่ทัน สุดท้ายเด็กเสียชีวิต ขณะที่ลูกสุนัขดังกล่าวก่อนเสียชีวิตใน 10 วัน ได้กัดคนอื่นๆ ที่ขอนแก่นด้วยแต่ทั้งหมดได้รับวัคซีนป้องกันอย่างทันท่วงทีตรงนี้สำคัญมาก เนื่องจากหากรับวัคซีนทันก็จะช่วยชีวิตได้

          เกี่ยวกับเรื่องนี้ นพ.โอภาส การย์กวินพงศ์ผู้อำนวยการสำนักโรคติดต่อ บอกว่า ปัจจุบันพบคนไปฉีดวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้าถึง400,000 คน ส่วนใหญ่เป็นเด็กและอยู่ในเมืองแสดงให้เห็นว่าคนถูกสุนัขกัดสูง แต่ดีตรงได้รับวัคซีนทัน อย่างไรก็ตาม โรคพิษสุนัขบ้าไม่ใช่แค่สุนัขจรจัดเท่านั้น แต่ปัจจุบันพบว่าคนถูกสุนัขกัดและเสียชีวิตส่วนใหญ่มาจากสุนัขเลี้ยงเนื่องจากละเลยและเชื่อว่าสุนัขของตนไม่ติดเชื้อ ซึ่งเป็นความเข้าใจผิดมาก เพราะอย่าลืมว่าสุนัขหากหลุดไปข้างนอก ย่อมมีสิทธิถูกสุนัขตัวอื่นกัด และรับเชื้อได้ จึงควรนำไปฉีดวัคซีนประจำปี ขณะที่คนหากถูกกัดถูกข่วนก็ต้องรีบไปฉีดวัคซีนเช่นกัน

          ตัวอย่างชัดเจน คือ แม่ชีปฏิบัติธรรมรายหนึ่งพบลูกสุนัขบริเวณเชิงสะพานกรุงธน เก็บไปเลี้ยงที่บ้าน จ.เชียงใหม่ ขณะนั้นต้องไปปฏิบัติธรรมต่อ ประจวบกับถูกสุนัขกัด และเริ่มเห็นอาการเปลี่ยนแปลงของลูกสุนัขที่เก็บมาเลี้ยง จึงนำไปฝากมูลนิธิพิทักษ์สัตว์เพื่อสังคมจ.เชียงใหม่ ดูแลต่อ แต่แม่ชีก็ไม่ประมาท ได้ไปรับวัคซีนป้องกันเชื้อพิษสุนัขบ้า ปรากฏว่าลูกสุนัขตายภายใน 10 วัน แต่แม่ชีรอด เห็นได้ว่าหากรับวัคซีนป้องกันทันท่วงที โอกาสรอดย่อมมีสูง

          อย่างไรก็ตาม จากปัญหาโรคพิษสุนัขบ้ากระทรวงสาธารณสุขได้ประสานกับกรมปศุสัตว์ และ กทม.เพื่อรณรงค์ให้ผู้เลี้ยงสุนัขเร่งนำสุนัขมารับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคนี้วันที่20 กุมภาพันธ์ถึงวันที่ 2 มีนาคมนี้ ทั้ง 50 เขตส่วนสุนัขจรจัดต้องเร่งจัดการควบคุม โดยบังคับและสุ่มฉีดวัคซีนเร่งด่วน พร้อมกันนี้ ต้องเตือนบรรดาผู้รักสุนัขอย่าเห็นความน่ารักของสุนัขจรจัด ควรนำไปฉีดวัคซีนก่อนเลี้ยง และอย่าเข้าใกล้หรือหยอกล้อ ถ้าไม่มั่นใจควรหลีกเลี่ยงในช่วงนี้ และสังเกตอาการสุนัขหางตก ตัวแข็ง น้ำลายยืด ต้องแจ้งกรมปศุสัตว์โดยด่วน

          งานนี้ไม่ว่าสุนัขจรจัดจะเพิ่มขึ้นจากน้ำท่วมหรือไม่ หรือจะมีเชื้อพิษสุนัขบ้าปนมากน้อยแค่ไหน แต่ทางที่ดีที่สุดควรหลีกห่าง และหน่วยงานในระดับพื้นที่ต้องควบคุมอย่างจริงจัง