นพ.ธีรวัฒน์ กุลทนันทน์ และคณะ
          คำถามจากคุณณัฐ ถามมาว่า ผมอายุ 15 ปี ผมเล่นฟุตบอลมาตั้งแต่เด็ก ไม่มีบัญหาอะไร แต่พอมาช่วง 2-3 เดือนหลังนี้ เวลาผมเล่นฟุตบอลทีไร มักมีอาการไอ หายใจไม่ค่อยโล่ง บางครั้งรู้สึกหายใจเสียงดัง พอหยุดสักพักก็ดีขึ้น แต่พอกลับไปเล่นใหม่ก็เป็นอีก ไปหาหมอที่คลินิก หมอบอกว่าผมอาจเป็นโรคหอบหืด ผมเลยไม่ค่อยแน่ใจ เพราะก่อนหน้านี้ผมก็แข็งแรงดี ไม่ทราบว่าผมจะต้องทำอย่างไรครับ
          ผมขอเชิญ ผศ.นพ.พิสิฏฐ์ เลิศวานิช แพทย์ประจำสาขาเวชศาสตร์การกีฬา ภาควิชาศัลยศาสตร์ออร์โธ ปิดิคส์และกายภาพบำบัด คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ตอบดังนี้ครับ
          จากอาการที่เล่ามานั้นอาจเป็นโรคหอบหืดตามที่คุณหมอที่คลินิกบอกก็ได้ โรคหอบหืดนั้นมีลักษณะพยาธิสภาพที่มีหลอดลมขนาดเล็กในปอดตีบ ทำให้อากาศที่หายใจผ่านได้ไม่สะดวก ในรายที่มีการตีบรุนแรงนั้นมีอันตรายถึงชีวิตได้ แต่เนื่องจากปัจจุบันสามารถวินิจฉัยได้ชัดเจน และมียาที่ดีขึ้น ทำให้สามารถรักษาโรคนี้ได้ดี โดยหอบหืดนั้นจะมีอาการหอบ หายใจเร็ว หายใจมีเสียงดังวี้ด เพราะอากาศผ่านหลอดลมที่ตีบคล้ายกับเราเป่านกหวีด ส่วนใหญ่ผู้ป่วยมักเริ่มมีอาการตั้งแต่อายุน้อย ในช่วงเด็กและวัยรุ่น โดยแต่ละรายอาจมีความรุนแรงและปัจจัยกระตุ้นให้เกิดอาการที่แตกต่างกันไป เช่น อากาศเย็น ฝุ่นละออง การเป็นไข้หวัด เป็นต้น
          โรคหอบหืดจาการออกกำลังกาย (exercise-induced asthma) ก็เป็นรูปแบบหนึ่งของโรคหอบหืดที่มีปัจจัยกระตุ้นเป็นการออกกำลังกายซึ่งสามารถรักษาได้โดยการพ่นยาขยายหลอดลมก่อนออกกำลังกายประมาณ 15-30 นาที ก็จะป้องกันไม่ให้เกิดอาการหอบหืดขึ้นมาได้ และการออกกำลังกายควรทำอย่างค่อยเป็นค่อยไป มีการวอร์มอัพที่ดีเสียก่อน หากควบคุมอาการได้ดีก็จะสามารถเล่นกีฬาได้เหมือนกับคนทั่วไป
          อีกประเด็นก็คือ ถ้าเป็นนักกีฬาระดับแข่งขัน ซึ่งอาจมีการตรวจโด๊ป การใช้ยาขยายหลอดลม จะต้องมีการยื่นขออนุญาตใช้ยาเพื่อการรักษา เพราะยาในกลุ่มนี้ถือเป็นสารต้องห้าม ซึ่งสามารถใช้เพื่อการรักษาโรคได้ โดยต้องมีเอกสารยืนยันจากแพทย์ และอาจต้องทำการตรวจการทำงานของปอดเพื่อยืนยันว่าเป็นโรคหอบหืดจริง
          หวังว่าคงพอเข้าใจนะครับ ถ้ามีข้อสงสัยหรือคำถามประการใดเกี่ยวกับการออกกำลังกายหรือเล่นกีฬากรุณาส่งไปที่สาขาเวชศาสตร์การกีฬา ภาควิชาศัลยศาสตร์ออร์โธปิดิคส์ฯ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล หรือ E-mail address sisportsmed@hotmail.com