ขอคุณแม่ไปยืนเข้าแถวกับลูกได้ไหมคะ เขาจะได้ไม่ร้องไห้
          "คุณแม่เข้ามาในห้องเรียนไม่ได้นะคะ ส่งนักเรียนแค่หน้าห้องค่ะ
          "ฝากด้วยนะคะ คุณครู...ถ้าเขาร้องเอาขนมนี่ให้เขา หรือโทร.หาแม่นะคะ"
          เหล่านี้คือ สถานการณ์จริงที่เกิดขึ้น เมื่อเด็กหญิงชายเริ่มถึงวัยอนุบาลที่คุณพ่อคุณแม่ทั้งหลายเริ่มพาลูกไปโรงเรียน
          พญ.เพียงทิพย์ หังสพฤกษ์ จิตแพทย์เด็กและวัยรุ่น โรงพยาบาลมนารมย์ อธิบายว่า การที่เด็กร้องไห้เมื่อไปโรงเรียนวันแรกๆ นั้นถือเป็นพัฒนาการตามปกติของเด็ก เนื่องจากเด็กยังไม่เข้าใจในเหตุผลว่าทำไมต้องไปเรียนหนังสือ แม้พ่อแม่จะบอกว่าลูกไปเรียนเถอะจะได้ฉลาด โตขึ้นจะได้มีงานทำ แต่เด็กๆ ก็ยังไม่เข้าใจภาพที่ผู้ใหญ่บอก เพราะไม่สามารถจินตนาการถึงภาพอนาคตที่ไกลขนาดนั้นได้ ยิ่งพ่อแม่บางคนขู่ว่าถ้าไม่ไปเรียนไม่มีงานทำ จะต้องไปเป็นขอทาน กลับยิ่งทำให้เด็กเกิดความกลัวและกังวลมากขึ้น
          พ่อแม่ไม่ควรไปขู่เด็กว่าถ้าไม่ไปเรียนจะต้องเป็นอย่างนั้นอย่างนี้ เพราะจริงๆ แล้วการที่เด็กร้องไห้เมื่อต้องไปโรงเรียน อาจจะเป็นเพราะยังไม่เข้าใจว่าการไปโรงเรียนต่างจากการถูกทอดทิ้งอย่างไร เด็กบางคนอาจจำฝังใจที่พ่อแม่ มักจะขู่ตอนที่ร้องไห้หรือดื้อว่า ถ้าร้องไห้เดี๋ยวแม่ไม่รัก เดี๋ยวแม่ไม่เลี้ยงแล้ว เดี๋ยวส่งไปอยู่โรงเรียนประจำอยู่กับครู ไม่ต้องกลับบ้าน พอถึงเวลาที่ต้องไปโรงเรียนจริงๆ ความทรงจำเรื่องที่พ่อแม่ขู่และอาจฝังอยู่ในใจก็ถูกกระตุ้นขึ้นมา ทำให้เข้าใจไปว่านี่คงถึงเวลาแล้วที่พ่อแม่จะทอดทิ้งฉัน
          หากข้อมูลที่คุณครูบอกว่า เมื่อคุณแม่กลับบ้านไป เด็กก็หยุดร้อง ส่วนตอนกลางวัน ยิ้มแย้ม แจ่มใส กินข้าวได้ เล่นกับเพื่อนได้ แบบนี้ก็ไม่ต้องห่วง แต่ถ้าคุณครูบอกว่า เด็กร้องไห้ตลอดวันเลย ไม่ร่วมกิจกรรม ถ้าเป็นอย่างนี้นานเกินสองสัปดาห์ ก็ต้องกลับมาดูว่าลูกเป็นอะไร เขากังวลอะไรไหม ลูกมีอะไรอยากให้ช่วยเหลือหรือไม่ โดยส่วนใหญ่จะพบว่า เด็กถูกพ่อแม่ขู่จึงเกิดความกลัว และกังวล เมื่อพบปัญหาก็กลับมาแก้ไข ด้วยการสร้างความมั่นใจ ความอุ่นใจให้เขา โดยก่อนจากกันก็ควรพูดทำนองว่า ลูกไม่ต้องกลัว อยู่กับคุณครู มีอะไรก็ไปบอกครูนะจ๊ะ เดี๋ยวเลิกเรียนก็เจอกันแล้ว ซึ่งอาจต้องใช้เวลา ในบางรายอาจนานถึง 1 เดือน ก็ไม่ต้องกังวลมากไป
          เพื่อช่วยให้เด็กน้อยไปโรงเรียนได้อย่างมีความสุขและมั่นใจมากขึ้น พ่อแม่อาจจะต้องช่วยเตรียมพร้อมลูกตั้งแต่เนิ่นๆ ด้วยการฝึกให้ลูกช่วยเหลือตัวเองได้บ้าง มีการส่งเสริมพัฒนาการการใช้มือ ใช้ขาให้แข็งแรง รวมถึงการฝึกให้ลูกรู้จักการสังเกต รู้จักใช้ช้อน ฝึกการขับถ่าย ฝึกการใส่เสื้อผ้าเอง
          เด็กที่ช่วยเหลือตัวเองได้น้อย พอไปโรงเรียนครูฝึกให้ทำอะไรแล้วทำไม่ได้ แต่เพื่อนทำได้ เด็กก็จะรู้สึกด้อย ไม่มั่นใจ รู้สึกแตกต่าง หรือรู้สึกถูกทอดทิ้ง ไม่ได้รับการดูแลเหมือนที่บ้าน เขาก็จะยิ่งไม่อยากไปโรงเรียน บางรายพบว่าเหตุผลที่เด็กไม่อยากไปโรงเรียน เพราะติดพี่เลี้ยง เนื่องจากตอนอยู่บ้านพี่เลี้ยงทำให้ทุกอย่าง ดังนั้น พ่อแม่ต้องช่วยเหลือลูกให้ถูกทาง คือช่วยให้เขาช่วยตัวเองให้ได้ ไม่ใช่ทำให้เขาสบาย จนทำอะไรไม่เป็นเลย ขณะที่ด้านคุณครูก็อาจจะต้องลดความดุลง เพราะการที่เด็กไม่อยากไปโรงเรียน บางครั้งเป็นเพราะกลัวครูดุ หรือมีการขู่เด็กเกิดขึ้น ซึ่งด้วยความเป็นเด็ก เขาอาจไม่สามารถบ่นออกมาเป็นคำพูดได้ เลยสะท้อนออกมาเป็นอาการทางกาย
          นอกจากการร้องไห้ไม่ไปโรงเรียนแล้ว ความเครียดที่เกิดขึ้น พ่อแม่อาจพบว่าลูกจะมีการเจ็บป่วยทางกาย เช่น ปวดหัว ปวดท้อง ปวดขา ปวดแขน ทั้งๆ ที่ไม่ได้ไปโดนหรือหกล้ม ทั้งนี้ เป็นเพราะเด็กเกิดความกังวล หรือเครียดทำให้ฮอร์โมนที่เกี่ยวกับความเครียดหลั่งออกมา อย่าด่วนไปตัดสินว่าเด็กแกล้งทำสำออย แต่ควรรับฟัง โดยคุณครูอาจจะให้เด็กไปนอนพักห้องพยาบาลก่อน เพื่อให้เด็กรู้สึกว่ามีที่ปลอดภัยมาหลบภัย เมื่ออาการดีขึ้นก็ให้กลับไปเรียนเหมือนเดิม แต่ก็มีบางรายอาจจะไม่มีอาการปวดจริง แต่เกิดการเรียนรู้ว่าถ้าทำแบบนี้จะได้ไม่ต้องไปโรงเรียน หรือคุณครูให้กลับบ้านได้ ก็ปวดอยู่อย่างนั้นบ่อยๆ อย่างไรก็ตาม คุณครูและพ่อแม่ก็ต้องคอยสังเกต
          สำหรับในรายที่พบว่าลูกร้องไห้ไม่หยุด ไม่ยอมไปโรงเรียน และไม่รู้จะหาสาเหตุอย่างไรพ่อแม่อาจจะปรึกษานักจิตวิทยาและจิตแพทย์ได้นะคะ