พจ.โสรัจ นิโรธสมาบัติ คณะการแพทย์แผนจีน มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ
ต้นหม่อน (Mulberry tree) นอกจากใบจะเป็นอาหารให้กับตัวไหม หรือทำเป็นชาใบหม่อนแล้วส่วนอื่นๆ ของต้นหม่อนก็ยังมีประโยชน์อีกมากมายสำหรับทางการแพทย์แผนจีนนั้น ได้นำทั้งใบหม่อน กิ่งหม่อน เปลือกของรากต้นหม่อน และผลหม่อนมาทำเป็นสมุนไพรจีน ใช้รักษาอาการต่างๆ มากมาย โดยแต่ละส่วนของต้นหม่อนจะมีสรรพคุณแตกต่างกันไป
* ใบหม่อน ใช้แก้ไข้หวัดและไอได้ดี มีรสขม หวาน ฤทธิ์เย็น ออกฤทธิ์ที่ปอด และตับ
สรรพคุณ ช่วยขับลมร้อน รักษาไข้หวัดร้อน ขับความร้อนที่ปอดและตับ แก้ไอ แก้อาการเวียนศีรษะที่เกิดจากตับหยางแกร่งเกินไป รักษาอาการตาแดง แสบตาที่เกิดจากไฟตับ หรือตาพร่าตามัวที่เกิดจากตับและไตพร่อง ช่วยให้เลือดเย็นลงและห้ามเลือด รักษาอาการเลือดกำเดาไหลที่เกิดจากเลือดร้อน
ปริมาณที่ใช้ ต้มน้ำดื่ม ใบแห้งวันละ 5-10 กรัม ใบสดวันละ 15-30 กรัม หรือบดเป็นผง หรือต้มน้ำล้างตา
* กิ่งหม่อน ใช้รักษาอาการปวดเมื่อยได้ดี มีรสขม ฤทธิ์เป็นกลาง ออกฤทธิ์ที่ตับ
สรรพคุณ ช่วยขับลม ทะลวงเส้นลมปราณ ช่วยให้ข้อกระดูกเคลื่อนไหวได้คล่อง รักษาอาการปวดเมื่อยที่เกิดจากลมและความชื้น แขนขาเกร็งชา เคลื่อนไหวไม่คล่อง โดยเฉพาะบริเวณแขนทั้งสองข้าง นอกจากนี้กิ่งหม่อนยังสามารถขับน้ำ ลดอาการบวม รักษาอาการบวมน้ำ และยังรักษาโรคด่างขาว คันตามผิวหนังได้อีกด้วย
ปริมาณที่ใช้ ต้มน้ำดื่มวันละ 15-30 กรัม* เปลือกของรากหม่อน แก้ไอหอบและขับปัสสาวะ มีรสหวาน ฤทธิ์เย็น ออกฤทธิ์ที่ปอด
สรรพคุณ ระบายความร้อนและน้ำที่ปอด สยบอาการหอบ ใช้รักษาอาการไอหอบที่เกิดจากปอดร้อน หรือมีน้ำคั่งในปอด ทำให้เกิดอาการหอบและแน่น ช่วยขับน้ำลดอาการบวม ใช้รักษาอาการบวมน้ำ ปัสสาวะน้อย นอกจากนี้ ยังสามารถห้ามเลือด ใช้รักษาเลือดกำเดาไหล ขากเป็นเลือด และลดความดันโลหิต รักษาความดันโลหิตสูง
ปริมาณที่ใช้ ต้มดื่มวันละ 5-15 กรัม * ผลหม่อน บำรุงร่างกายมีรสหวาน ฤทธิ์เย็น ออกฤทธิ์ที่ตับและไต
สรรพคุณ บำรุงอินและเลือด ใช้รักษาอาการที่เกิดจากอินและเลือดพร่อง เช่น เวียนศีรษะ หูอื้อ ตาพร่าตามัว นอนไม่หลับ ผมขาวก่อนวัย น้ำอสุจิเคลื่อน นอกจากนี้ ยังช่วยสร้างสารน้ำในร่างกาย ใช้รักษาอาการคอแห้งกระหายน้ำ ท้องผูกเนื่องจากลำไส้ขาดความชุ่มชื้น
ปริมาณที่ใช้ ต้มน้ำดื่ม ผลหม่อนชนิดแห้งวันละ10-15 กรัม หรือรับประทานผลสดก็ได้
การวิจัยทางเภสัชวิทยาพบว่า ใบหม่อนสามารถต้านเชื้อมัยโคแบคทีเรีย ต้านไวรัส ต้านเชื้อรา ยับยั้งเบาหวาน ลดระดับน้ำตาลในเลือด ช่วยขับคอเลสเตอรอลในร่างกาย ลดระดับไขมันในเลือด กิ่งหม่อนมีฤทธิ์ต้านการอักเสบ กระตุ้นภูมิคุ้มกัน เปลือกกิ่งหม่อนช่วยลดความดันโลหิต เปลือกของรากหม่อนสามารถต้านเชื้อแบคทีเรีย แก้ไอ ขับปัสสาวะ ลดความดันโลหิต ต้านมะเร็งปากมดลูก (JTC28) มะเร็งปอด ต้านเชื้อ HIV สำหรับผลหม่อนช่วยเสริมระบบภูมิคุ้มกัน
รู้คุณค่ามากมายของต้นหม่อนกันแล้ว อย่าลืมชวนเพื่อนๆ มาปลูกต้นหม่อนกันนะคะ |