รศ.นพ.ปารยะ  อาศนะเสน          ภาควิชาโสต นาสิก ลาริงซ์วิทยา          นิษฐ์ภัสสร ห่อเนาวรัตน์ : เรียบเรียง

          ว่าโรคภาวะหยุดหายใจขณะหลับและโรคกรดไหลย้อนแย่แล้ว แต่เมื่อมารวมกับโรคอ้วน ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญ ความรุนแรงยิ่งมากขึ้น

          โรคอ้วน (น้ำหนักตัวที่เพิ่ม หรือเกินค่าปกติ) จะทำให้มีไขมันมาพอกรอบคอหรือทางเดินหายใจส่วนบน ทำให้ช่องคอส่วนต้น หรือทางเดินหายใจส่วนบนแคบลง ก่อให้เกิดภาวะหยุดหายใจขณะหลับมากขึ้น และมักมาร่วมกับโรคกรดไหลย้อน ซึ่งมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

          จากการศึกษาพบว่า การอักเสบของกล่องเสียงที่เกิดจากโรคกรดไหลย้อน มีความสัมพันธ์กับความรุนแรงของโรคภาวะหยุดหายใจขณะหลับ กล่าวคือยิ่งความรุนแรงของโรคภาวะหยุดหายใจ ขณะหลับมีมากเท่าใด ก็จะพบการอักเสบของกล่องเสียงมากขึ้นเท่านั้น

          เพราะในขณะที่เรานอนหลับ จะมีการเคลื่อนตัวของทางเดินอาหารในการกำจัดกรดและอาหารน้อยลง รวมทั้งมีการสร้างน้ำลายน้อยลง ขณะที่ผู้ป่วยมีภาวะหยุดหายใจขณะหลับ เขาจะพยายามหายใจเข้าเพื่อเอาชนะทางเดินหายใจส่วนบนที่ตีบแคบ ทำให้เกิดความดันเป็นลบขึ้นในทางเดินหายใจส่วนบน ซึ่งความดันที่เป็นลบดังกล่าว จะทำให้กรดในกระเพาะอาหารและหลอดอาหารไหลย้อนขึ้นมาในทางเดินหายใจส่วนบนได้ง่ายขึ้น

          นอกจากนั้น ช่วงที่ผู้ป่วยมีภาวะหยุดหายใจขณะหลับ จะมีการเพิ่มของความดันในช่องอกและช่องท้องมากขึ้น ทำให้มีความแตกต่างของความดันบริเวณกะบังลมเพิ่มขึ้น ซึ่งจะส่งเสริมให้มีการเคลื่อนตัวของกรดจากกระเพาะอาหารขึ้นมายังหลอดอาหารง่ายขึ้น การเปลี่ยนแปลงของความดันดังกล่าว ที่เกิดขึ้นซ้ำๆ เป็นระยะเวลานาน จะทำให้กล้ามเนื้อหูรูดของหลอดอาหารส่วนล่างมีการคลายตัวมากขึ้น  ทำให้มีการไหลย้อนของกรดมากขึ้น

          ส่วนกรดที่ไหลย้อนขึ้นมาจะทำให้เยื่อบุทางเดินหายใจส่วนบนบวม  ทำให้มีการตีบแคบของทางเดินหายใจส่วนบนเพิ่มขึ้น ก่อให้เกิดภาวะหยุดหายใจขณะหลับมากขึ้น

          กล่าวได้ว่าทั้ง 3 โรค มีความสัมพันธ์กัน และก่อให้เกิดความรุนแรงตามมาอาจถึงขั้นเสียชีวิตได้อย่างไรก็ดี เราพบว่าเมื่อผู้ป่วย ลดน้ำหนักลงจะช่วยลดไขมันที่พอกรอบคอ ทำให้ทางเดินหายใจส่วนบนกว้างขึ้น และลดความดันภายในช่องท้องลง และยังช่วยให้อาการของโรคภาวะหยุดหายใจขณะหลับและโรคกรดไหลย้อนดีขึ้น

          ถึงตอนนี้คุณต้องให้คำตอบกับตัวเองแล้วว่าจะอยู่ในโลกใบนี้ หรือจะให้โรคอยู่ในตัวคุณ มาลดละ เลิก กันเถอะ เพื่อสุขภาพที่ดีของตัวคุณเอง

          พบกิจกรรมดีๆ ที่ศิริราช

          1-10 ธ.ค.นี้ ชมรมสรรค์ศิลป์ศิริราช งานสร้างเสริมสุขภาพ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ม.มหิดล ขอเชิญประชาชนทั่วไปร่วมโครงการ "นิทรรศการสรรค์ศิลป์ศิริราชเฉลิมพระเกียรติ ครั้งที่ 2" พร้อมร่วมกิจกรรมวาดภาพสีน้ำและอบรมการถ่ายภาพ ณ โถงอาคาร ๑๐๐ ปีสมเด็จพระศรีนครินทร์ รพ.ศิริราช สอบถามโทร. 0-2419-9981, 0-2419-9983