สวัสดีค่ะคุณผู้อ่านที่รัก ทุกท่าน เนื่องในโอกาสวันเด็กปีนี้ หมอจึงอยากถ่ายทอดประสบการณ์และแนวทางการเลี้ยงดูเด็กๆ ให้เก่งได้เต็ม ศักยภาพของเขา ในที่นี้หมอขอใช้ คำว่า เต็มศักยภาพ มากกว่าการ สร้างศักยภาพ ทั้งนี้เพราะเด็กๆ  ทุกคนเกิดมามีอัจฉริยภาพของเขาอยู่ไม่ด้านใดก็ด้านหนึ่ง

          สิ่งที่ผู้ใหญ่ต้องทำอย่างยิ่งที่สุด ก็คือ อย่าไปเผลอทำลายศักยภาพ ที่เขามีมา แค่นี้ก็เกินพอแล้วค่ะ  ยกตัวอย่างเช่น  หนังสือหลายเล่มที่ระบุว่า ออกแบบมากระตุ้นให้เด็กมีความคิดสร้างสรรค์ กลับสอนให้เด็กหัดขีดเส้นตามรอยปะที่ร่างไว้ให้เท่านั้น มิกลายเป็นว่าเด็กๆ จะมีความคิดสร้างสรรค์น้อยลง เพราะถูกฝึกให้ขีดตามเส้นแต่ไม่เคยคิดนอกกรอบ

          ในขณะที่เด็กอีกคนที่พ่อแม่ จัดให้แต่ของเล่นที่เป็นท่อนไม้ กะโหลกกะลา เขากลับจินตนาการ เล่นกับเพื่อนได้ว่า เขากำลังมีร้าน ขายกับข้าวที่บริการแบบครบวงจร แถมนั่งวาดเมนูอาหารมาให้พ่อกับ คุณยายเลือกสั่งเมนูพิศดาร ที่แม้แต่ผู้ใหญ่อย่างเราก็ยังนึกไม่ถึงว่า  จะมีเมนูนี้ในโลก

          คิดว่าเด็กแบบไหนจะมีความคิดสร้างสรรค์ได้มากกว่ากัน บางทีของเล่นที่น่าเบื่อกลับบังคับให้เด็กต้องใช้จินตนาการอย่างสูงสุด เพื่อที่จะสนุกกับมัน...นี่คือความจริงที่การแพทย์มนุษยปรัชญา หรือ Anthroposophy ได้ให้มุมมองเอาไว้

          สิ่งที่ผู้ใหญ่คนหนึ่งจะสร้างให้กับเด็กๆ ได้ก็คือ ความเข้าใจในเด็กแต่ละแบบ กล่าวกันโดยคร่าวๆ ว่า เด็กๆ จะมีอุปนิสัยอยู่ 4 อย่าง ได้แก่ อุปนิสัยธาตุดิน (Melancholic) อุปนิสัยธาตุน้ำ (Phlegmatic) อุปนิสัยธาตุลม (Sanguine) และอุปนิสัยธาตุไฟ (Caloric)

          เด็กอุปนิสัยธาตุดิน ความเป็นดินจะไม่ค่อยชอบเปลี่ยนแปลง วิธีสังเกตได้ง่ายๆ ว่า เด็กกลุ่มนี้จะมองทุกการเปลี่ยนแปลงเป็นอุปสรรค ตอนไปโรงเรียนครั้งแรกจะเป็นปัญหามาก ไม่ค่อยชอบคนแปลกหน้า ขี้กลัวจนถึงอาจจะขี้แย หมอมีเด็กคนหนึ่งที่พ่อแม่พามาปรึกษาเรื่องร้องไห้ ไม่อยากไปโรงเรียน

          หลังจากที่ได้เห็นตัวเด็ก พบว่าเขาเป็นเด็กที่ขี้อายมาก มุดอยู่หลังคุณแม่ตลอดเวลา จนแม่บอกว่าบางครั้งถ้ามุดกลับไปอยู่ในท้องแม่ได้คงทำ "เหมือนพระสังข์ ที่ไม่ยอมออก

          จากหอยใช่ไหมล่ะคะ" คำตอบคือ "ใช่" พระสังข์คงเป็นเด็กธาตุดินที่ต้องการความมั่นใจสักหน่อยจึงค่อยยอมออกมาจากหอย แต่หากเมื่อไหร่ที่พร้อม เขาก็สามารถเป็นเงาะถอดรูปทองที่ทอประกายได้เหมือนเด็กคนอื่น

          พ่อแม่ไม่ควรไปเร่งเขาจนเกินไป การได้ฟังนิทานที่เจ้าชายพยายามฝ่าฟันอุปสรรคจนได้รับการยอมรับ หรือการที่พ่อแม่เล่าให้ฟังว่า พ่อแม่เองก็เคยมีเรื่องไม่มั่นใจมาก่อน แล้วก้าวข้ามมันมาได้จะช่วยได้มากกว่าคำพูดที่ว่า "ไม่เห็นมีอะไรเลย... ก็ทำไปสิ ง่ายจะตาย" และหลังจากที่ได้เล่านิทานเรื่องสังข์ทองให้เด็กคนนี้ฟัง เมื่อถึงเปิดเทอมใหม่เขาก็ยอมไปโรงเรียนอย่างเบิกบานในที่สุด "เห็นเขาบอกว่า วันนี้จะออกจากหอยแล้วค่ะ"

          ข้อควรระวังในเด็กธาตุดิน ก็คือ อย่าให้เขาทำกิจกรรมที่ยิ่งทำให้ มีโลกส่วนตัวสูงขึ้น... อันหนึ่งที่น่ากลัวก็คือการที่พ่อแม่ให้เล่นแต่เกมส์และ ดูทีวี อีกทั้งให้อ่านหนังสือเร็วไป  พ่อแม่บางคู่อาจจะชอบที่จะเอาการ์ตูนวิทยาศาสตร์ให้เขาอ่าน โดยมองว่าสนุกและได้ความรู้ไปในตัว...

          แต่กับเด็กธาตุดิน เราจะสังเกตว่าเขาสนุกกับภาพในหนังสือก็จริง แต่ไม่ได้รักการอ่าน เขาจะอ้างว่าเขารู้ทุกอย่างแล้วจากหนังสือ ไม่ต้องออกไปไหนก็ได้ (หมอใช้คำว่า รู้ทุกเรื่อง แต่ไม่เข้าใจสักอย่าง) บางคนพอได้หนังสือเล่มใหม่มาจะวิ่งไปหลบมุมมแอบอ่าน...

          เราจะสังเกตพบว่า ปฏิสัมพันธ์ของเด็กกับคนรอบตัวลดลงมาก เรียกมากินข้าวไม่กิน ถามไม่ค่อยตอบ ถ้าเจอสัญญาณเหล่านี้แสดงว่าอันตราย ลองนึกว่าพอเขาเป็นวัยรุ่นจะกลายเป็นเด็กคงแก่เรียน แต่ไม่สนใจผู้อื่น (Nerd) ที่มีปัญหามากแค่ไหน นี้คือสิ่งที่พ่อแม่ผู้ปกครองของเด็กธาตุดินจะต้องระวังมากๆ

          ในเชิงสมุนไพรโฮมิโอพาธีย์ เด็กกลุ่มนี้สามารถช่วยให้บุคลิกภาพสมดุลได้มากขึ้นด้วยตำรับ Calcaria หรือตำรับที่ทำจาก Calcium  Carbonate ซึ่งก็คือหินปูนนั่นเอง ความสวยงามของเรื่องนี้ก็คือ หินปูนแม้จะแข็งแต่ก็เปราะบางมาก อีกทั้งยังเป็นองค์ประกอบหลักของเปลือกหอยอีกด้วย ช่างเหมือนกับเด็กธาตุดินเสียนี่กระไร

          ครั้งหน้าเรามาทำความรู้จักกับเด็กอีก 3 ธาตุที่เหลือ และในวันที่  26 มกราคมนี้ หมอจะจัดอบรม  "Homeopathy รู้ทัน รักษาหวัด"  ซึ่งเหมาะกับการดูแลตนเองและลูกน้อยที่เจ็บป่วย สอบถามรายละเอียดและสำรองที่นั่งได้ที่โทร. 0 218 20174, 0 886 54027 4