ทักษะทางภาษาและการพูดพัฒนาตั้งแต่แรกเกิด เด็กจะเรียนรู้จากการฟังร่วมกับมองสิ่งต่างๆที่อยู่รอบตัว ซึ่งสามารถเชื่อมโยงเสียงที่ได้ยิน สิ่งที่มองเห็น สัมผัสที่เกิดซ้ำๆ จนเกิดเป็นความเข้าใจ ขั้นตอนเหล่านี้ถือเป็นพื้นฐานขั้นต้นในการพัฒนาภาษา ในที่สุดเด็กจะฟังเสียง เข้าใจความหมาย และรับรู้เมื่อบอกให้ทำตาม
          การฟังเป็นสิ่งหนึ่งที่ช่วยกระตุ้นการพูดของเด็ก เด็กจะรู้จักฟังเสียงต่างๆ เช่น เสียงของเล่น ดนตรี คนพูด เด็กรู้จักเสียงแม่ซึ่งมาพร้อมกับการสัมผัส เด็กจะรับรู้และเข้าใจเสียงพูด "หม่ำๆ" ที่มาพร้อมกับอาหาร การได้ยินซ้ำๆ บ่อยๆจะเป็นการกระตุ้นให้เด็กเลียนเสียง และเมื่อเด็กอายุ 1 ขวบ ก็จะเริ่มพูดคำที่มีความหมายได้
          เด็กจะเริ่มเปล่งเสียงฮือฮาในลำคอได้ตั้งแต่ 1-2 เดือนแรกๆ ต่อมาจะส่งเสียงหัวเราะเมื่ออายุ 3-4 เดือน และเลียนเสียงเมื่ออายุ 5-6 เดือน เมื่ออายุ 9 เดือนเด็กเริ่มรู้จักชื่อตัวเองและเลียนเสียง "จ๋าจ๊ะ", "หม่ำๆ" อายุ 12 เดือนเด็กเริ่มพูด "แม่" ที่มีความหมายชัดเจน เด็กอายุ 1-2 ปีเริ่มพูดได้มากคำขึ้น เมื่ออายุ 2-5 ปีภาษาจะพัฒนาขึ้นมาอย่างรวดเร็วแต่อาจพูดไม่ชัดเจน
          การมองเองก็จะช่วยให้เด็กสังเกตเห็นความแตกต่างของเสียง เช่น เมื่อแม่ทำเสียง "ลาลา" เด็กจะมองเห็นแม่ยกปลายลิ้นขึ้นลง เด็กเรียนรู้จากการสังเกตและจดจำรายละเอียดของสิ่งต่างๆได้ ไม่ว่าจะเป็นของเล่น สีของรูปทรงต่างๆ หรือสีหน้าท่าทาง เด็กมักเรียก "แม่" "หม่ำ" ได้ก่อน เนื่องจากเป็นคำที่มีการเคลื่อนไหวของริมฝีปาก มองเห็นได้ชัด เลียนแบบได้ง่าย ดังนั้น เมื่อเด็กใช้การฟังร่วมกับการมองได้ดี ก็จะช่วยให้เรียนรู้วิธีการออกเสียง เลียนเสียง และเชื่อมโยงความหมายของเสียง ทำให้เกิดความเข้าใจเรียนรู้ความหมายของสิ่งต่างๆ
          พ่อแม่คนในบ้านต้องขยันพูดคุยกับเด็ก เล่นกับเด็ก ชี้ชวนให้ดูสิ่ง ของต่างๆ พูดเล่าถึงกิจกรรมที่ทำให้เด็กมีโอกาสฟังเพลง ดนตรี และทำ ท่าเลียนแบบ ในเด็กที่มีปัญหาพัฒนา การทางภาษาช้าควรใช้ภาษาเดียว เพราะการพูดหลายภาษาอาจทำให้เด็กสับสน แต่ในเด็กที่พัฒนาการทางภาษาปรกติ อาจสอนได้หลายภาษา
          ดังนั้น เวลาพูดกับเด็กควรหันหน้าเข้าหาเด็ก ให้มองเห็นกันในระดับสายตา ไม่ควรพูดเร็ว ควรส่งเสริมการพูดให้แก่เด็ก เปิดโอกาสให้เด็กพูดบอกความต้องการ ผู้เลี้ยงดูหลายคนที่รู้ใจเด็กไปหมด แค่เด็กมองอะไรก็รู้ใจและส่งของให้โดยที่เด็กไม่ต้องพูด จะทำให้เด็กขาดแรงจูงใจและไม่เห็นความสำคัญของการพูด เด็กจะขาดการฝึกฝนการใช้อวัยวะในการออกเสียงพูด ทำให้ความคล่องแคล่วในการพูดน้อยลง
          ส่วนทักษะการฟัง ก็เป็นสิ่งสำคัญ ถ้าเด็กรู้จักฟัง รับฟังได้ดี สามารถจับเสียงจับสำเนียงได้ชัดเจน ก็จะทำให้เรียนรู้ จดจำคำศัพท์ต่างๆได้ดี โดยเทคนิคสำคัญในการฝึกลูกน้อยรู้จักกับทักษะการฟังที่ดี คุณพ่อ คุณแม่ควรให้ลูกน้อยได้หัดจำแนกเสียงต่างๆรอบตัว โดยลองให้ลูกน้อยฟังแล้วทายว่าเป็นเสียงอะไร เช่น เสียงสุนัขเห่า เสียงพัดลม หรือลองให้พูดตามประโยคที่คุณพ่อหรือคุณแม่พูด เริ่มจากประโยคสั้นๆแล้วค่อยๆพูดยาวขึ้น หรืออาจใช้การเล่านิทานให้ลูกฟัง และให้ลูกน้อยเล่าทบทวน เพื่อดูว่าจับใจความในเรื่องที่เล่าได้มากน้อยแค่ไหน
          สุดท้ายคุณพ่อคุณแม่อาจลองเล่าเรื่องที่พบในแต่ละวันให้ลูกน้อยฟัง และสลับให้ลูกน้อยเล่าให้ฟังบ้าง เช่น วันนี้ลูกเล่นอะไร ทานข้าวกับอะไร ได้ทำกิจกรรมอะไรกับเพื่อนๆบ้าง เพียงง่ายๆแค่นี้ก็น่าจะทำให้ลูกน้อยได้รับทักษะการพูดและฟังที่ดีแล้ว