โดย นพ.สุรพงศ์ อำพันวงษ์
          ๏ "ยิ่งยาก...ยิ่งท้าทาย"   มุมมองต่อปัญหาเป็นสิ่งสำคัญ ผู้ที่มองปัญหาเป็นภัยคุกคาม (Threat) จะทำให้เกิดความคิดและความรู้สึกด้านลบตามมา ทำให้ไม่สามารถจัดการปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในทางตรงกันข้าม หากมองปัญหาเป็นสิ่งท้าทาย (Challenge) จะทำให้เกิดแรงขับในการจัดการปัญหาในเชิงบวก และเพิ่มโอกาสในการแก้ปัญหาอย่างมีประสิทธิภาพ
          เมื่อมีความเครียดเกิดขึ้น ธรรมชาติของจิตใจจะทำให้คุณหมกมุ่นอยู่กับความคิดด้านลบ ไม่ว่าจะเป็นความคิดด้านลบต่อตนเอง รู้สึกผิดกับตนเองหรือตนเองไร้ค่า (Worthlessness) ความคิดด้านลบต่อสิ่งแวดล้อม คิดว่าสถานการณ์รอบด้านนั้นกดดันหรือโหดร้าย ไม่มีใครสามารถช่วยเหลือคุณได้ (Helplessness) และความคิดด้านลบต่ออนาคต ท้อแท้ สิ้นหวังหรือหมดกำลังใจ (Hopelessness)
          คงจะไม่มีอะไรดีไปกว่าการสร้างกำลังใจให้กับตนเองภายใต้สภาวะที่ย่ำแย่เช่นนี้ เพราะนั่นจะเป็นแรงเสริมให้คุณสามารถมองปัญหาอย่างท้าทายได้ เทคนิคง่ายๆ ในการสร้างกำลังใจนี้ สามารถทำได้ง่ายๆ โดยการคิดบวก (Positive Thinking) ผ่านการสำรวจสิ่งดีๆ ต่างๆ ที่คุณมีอยู่
          I HAVE คุณมีอะไรอยู่บ้าง  เช่น คุณมีสามีที่คอยให้กำลังใจ คุณมีรายได้ประจำทำให้ไม่ต้องกังวลเรื่องปากท้องเท่าไรนัก คุณมีเพื่อนสนิท ที่สามารถพึ่งพาได้ คุณสามารถขอความช่วยเหลือหรือ คำแนะนำจากบริการสาธารณสุข หรือสายด่วนสุขภาพจิต โทร.1323 ได้ตลอด 24 ชั่วโมง เป็นต้น สิ่งต่างๆ เหล่านี้จัดเป็นปัจจัยสนับสนุนภายนอก (External Protective Factors) ที่คอยช่วยเหลือคุณในเวลาที่คุณต้องการ
          I AM คุณเป็นใคร  เช่น คุณเป็นคนเก่ง คุณเป็นคนมีความรับผิดชอบ คุณเป็นคนดีที่เลือกจะรับภาระในการดูแลผู้ป่วย คุณเป็นคนมีความหวังว่าผู้ป่วยจะมีอาการดีขึ้นเรื่อยๆ เป็นต้น สิ่งเหล่านี้จัดเป็นความแข็งแกร่งภายในตัวคุณ (Inner Strength) ที่สามารถเพิ่มความภูมิใจและความมั่นใจในตนเอง
          I CAN คุณสามารถทำอะไรได้บ้าง  เช่น ที่ผ่านมาคุณสามารถแก้ไขปัญหาต่างๆ ได้ดี คุณสามารถระบุความรู้สึกของตัวเองและคนอื่นๆ ได้ คุณสามารถควบคุมอารมณ์และผ่านพ้นสถานการณ์ตึงเครียดได้ดี เป็นต้น ทั้งหมดนี้จัดเป็นทักษะระหว่างบุคคล (Interpersonal Skill) ซึ่งสามารถทำให้คุณจัดการปัญหา หรือเข้าถึงความช่วยเหลือได้ดีขึ้น
          การสำรวจสิ่งต่างๆ เหล่านี้น่าจะช่วยเสริมสร้างกำลังใจให้กับตัวคุณ ทำให้เห็นคุณค่าของความผูกพัน ความรับผิดชอบที่คุณกับผู้ป่วยมีให้กัน เรามั่นใจว่าคุณสามารถจัดการปัญหาได้ ไม่สิ้นหวัง เชื่อว่าปัญหาเป็นโอกาสในการพัฒนามากกว่าเป็นอุปสรรค และพร้อมที่จะเผชิญปัญหาอย่างเข้มแข็งต่อไป ไม่ว่าสถานการณ์จะดีขึ้น คงเดิม หรือแย่ลง...คุณจะบอกกับตัวเองได้ว่า คุณได้ดูแลเขาด้วยความรัก ความเอาใจใส่อย่างเต็มความสามารถแล้ว
          ข้อมูลจาก น.พ.ธิติพันธ์ ธานีรัตน์ ผู้อำนวยการศูนย์สุขภาพจิตที่ 11 กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข