วิทยา ยะเปียง/ลำปาง
ปัจจุบัน ถั่วงอกเป็นผักเศรษฐกิจที่น่าสนใจในทั่วเกือบทุกพื้นที่ มีการบริโภควันละ 200,000 กิโลกรัม นอกจากนี้เป็นผักที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง โดยเฉพาะมีโปรตีน วิตามิน และเกลือแร่เป็นผักชนิดเดียวที่ใช้เวลาเพาะเพียง 3-4 วันเท่านั้น สามารถเก็บเกี่ยวได้ สามารถทารายได้ดีกับผู้เพาะถั่วงอก แต่พบว่าถั่วงอกส่วนใหญ่ที่จาหน่ายนั้นมีสารเคมีปนเปื้อน เพราะผู้ขายต้องการสนองตลาดผู้บริโภคที่ชอบถั่วงอกที่มีความกรอบขาว และอวบอ้วน นอกจากนี้ผู้ขายยังต้องการเร่งการงอกของถั่ว การรักษาถั่วงอกให้คงความสดอยู่นานระหว่างการขนส่งสู่ตลาด และการรอจาหน่ายสู่ลูกค้า
ผู้ผลิตจึงใช้สารเคมีจำพวกสารเร่ง สารอ้วน สารฟอกขาว (โซเดียมไฮโดรซัลไฟต์) สารคงความสด (ฟอร์มาลิน) ซึ่งสารเคมีเหล่านี้กระทรวงสาธารณสุขไม่อนุญาตให้ใช้ผสมในอาหาร เพราะล้วนเป็นสารที่มีพิษต่อร่างกายสูง หากรับประทานเข้าไปอาจจะมีผลต่อระบบทางเดินอาหาร ระบบหายใจ ระบบประสาทและอาจจะทำให้เสียชีวิตได้
ขอพาไปดูตัวอย่างของโครงการส่งเสริมเศรษฐกิจพอเพียง ของพนักงานคู่ธุรกิจที่ทำงานร่วมกับพนักงานของ บริษัท ปูนชิเมนต์ไทย (ลำปาง) จำกัด บริษัทในเครือ SCG ตั้งอยู่บ้านสา หมู่ 5 ต.บ้านสา อ.แจ้ห่ม จ.ลำปาง โดยคุณศาณิต เกษสุวรรณ กรรมการผู้จัดการ ช่วยส่งเสริมทางด้านเศรษฐกิจพอเพียงให้กับพนักงานคู่ธุรกิจ โดยจัดกิจกรรมให้พนักงานคู่ธุรกิจ ทำบัญชีครัวเรือน ออมเงิน และการปลูกผักปลอดสารพิษไว้กินในครัวเรือน อีกทั้งขายให้กับเพื่อนบ้านและเพื่อนพนักงาน ในราคากันเอง โครงการ "เศรษฐกิจพอเพียงกับ ถั่วงอกมือถือ" เป็นอีกกิจกรรมหนึ่ง โดยคู่ธุรกิจเพาะถั่วงอกปลอดสารพิษกินกันภายในครัวเรือน และสามารถไปทำที่บ้านได้เองเป็นการลดค่าใช้จ่าย หรือขายในช่วงวันหยุดสร้างรายได้อีกช่องทางหนึ่งให้กับครอบครัว นางกาบ สิริสืบ อายุ 54 ปี พนักงานคู่ธุรกิจเพาะถั่วงอกมือถือแบบง่ายๆ โดยใช้วัสดุอุปกรณ์ที่หาง่าย เพื่อกินในครัวเรือน ถั่วงอกมือถือเป็นถั่วงอกที่อร่อย ปลอดภัย และได้คุณค่าทางโภชนาการสูง
วัสดุและอุปกรณ์1.ถังพลาสติกขนาด 30 ลิตร มีฝาปิด แบบมีหูหิ้ว ทึบแสง รูปทรงกลมหรือเหลี่ยมก็ได้ ทำการเจาะรูให้ทั่วก้นถังด้วยสว่าน หรือเหล็กเผาไฟ เพื่อเป็นช่องทางระบายน้ำ จำนวน 1 ถัง
2.กระสอบป่านที่ใหม่และสะอาด ตัดเป็นรูปวงกลมขนาดเท่ากับก้นถัง จำนวน 5 แผ่น
3.ก้อนหินสะอาดขนาดไม่ใหญ่ จำนวน 5 ก้อน หรือไม้ไผ่ขนาดเล็กสำหรับวางก้นถัง
4.ตาข่ายพลาสติก ต้องเป็นพลาสติกเท่านั้น เพราะวัสดุอื่นจะเป็นสนิมได้ง่าย รูต้องเล็กกว่าเมล็ดถั่วเขียวและตัดเป็นรูปวงกลมเท่ากับก้นถัง จำนวน 5 แผ่น
5.เมล็ดถั่วเขียว ประมาณ 1 กำมือที่ผ่านการคัดเลือกเมล็ดที่เสียออกแล้ววิธีและขั้นตอนการเพาะถั่วงอกแบบมือถือ1.นำเมล็ดถั่วเขียวไปล้างให้สะอาด และแช่ในน้ำอุ่นเป็นเวลา 4 ชั่วโมง หรือจะใช้วิธีการแช่ในน้ำธรรมดาทิ้งไว้เป็นเวลา 8 ชั่วโมง
2.นำวัสดุอุปกรณ์ทั้งหมดไปลวกน้ำร้อนก่อน เพื่อฆ่าเชื้อและเป็นการป้องกันการเกิดเชื้อรา
3.นำก้อนหินวางในถังประมาณ 5 ก้อน หรือใช้ไม้ไผ่วางที่ก้นถังเป็นชั้นแรกเพื่อช่วยระบายน้ำ
4.วางตะเกรงพลาสติกก่อน จากนั้นนำเมล็ดถั่วเขียวที่ผ่านการแช่น้ำทิ้งแล้วโรยบางๆ ให้ทั่วบนชั้นตะแกรง และตามด้วยกระสอบป่านที่ตัดเตรียมไว้ ต่อไปวางพลาสติกทับอีกชั้นหนึ่งและโรยเมล็ดถั่วเขียวบางๆ แล้วตามด้วยกระสอบป่านเป็นชั้นที่สอง
5.ทำซ้ำตามขั้นตอนในข้อ 4.จนครบทั้ง 4-5 ชั้น แล้วแต่ขนาดของถังพลาสติก
6.เมื่อทำครบทั้ง 4-5 ชั้น ในชั้นสุดท้ายด้านบนสุดจะเป็นเมล็ดถั่วงอกให้นำกระสอบป่านปิดทับด้านบนอีก 2 ชั้น เพื่อเก็บความชื้น รดน้ำให้ชุ่มแล้วปิดฝา
7.รดน้ำวันละ 3-4 เวลา เช้า กลางวัน เย็น และก่อนนอน การรดน้ำถ้าเป็นน้ำประปาต้องรอทิ้งไว้จนหมดคลอรีนก่อน แล้วจึงนำมารดถั่วงอก หรือรดน้ำทุกๆ 4-6 ชั่วโมงทุกวัน (แล้วแต่เวลาว่าง)
8.เมื่อครบกำหนด 3 วันก็จะเห็นหน้าตาถั่วงอกที่ขาวอวบภายในถัง ถั่วงอกจะอยู่ด้านบนตะเกรงพลาสติก ส่วนรากของถั่วงอกจะแทงใต้ตะเกรงพลาสติกลงไป
9.ใช้มีดที่คมตัดส่วนที่รากถั่วงอกยื่นออกมา โดยตัดรากให้ชิดตะเกรง เท่านี้เราก็ได้ถั่วงอกที่ไร้รากเอาไว้กิน
วิธีการนับเวลาการเก็บถั่วงอกเพื่อจำหน่าย* วันแรกที่เราทำการเพาะถั่วงอกเราจะไม่นับ* จะนับวันถัดไปเราจะเริ่มนับเป็นวันที่ 1 ของการเพาะถั่วงอก* เมื่อเข้าสู่วันที่ 3 สามารถเก็บถั่วงอกนำไปบริโภคได้หรือนำไปขายได้* โดยช่วงเวลาที่เหมาะสำรับการเก็บถั่วงอกนั้นจะเป็นช่วงเช้า 04.00-06.00 น.เทคนิคการถ่วงน้ำเพื่อให้ต้นถั่วงอกอวบอ้วนสำหรับคนที่ชอบทานต้นถั่วงอกที่อวบอ้วนมีเคล็ดลับและเทคนิคการถ่วงน้ำเพื่อให้ต้นถั่วงอกอวบอ้วนในคืนที่ 2 ของการเพาะถั่วงอกจะเป็นช่วงที่ต้นถั่วงอกเจริญเติบโตดีที่สุด เป็นระยะของการยืดยาวของต้นมากที่สุดและเป็นช่วงที่ต้องการน้ำและความชื้นมาก นอกจากจะรดน้ำ 3-4 เวลาแล้วในคืนดังกล่าวควรจะทำการเอาน้ำใส่ถุงดำวางทับชั้นบนสุด โดยน้ำหนักของน้ำจะไปกดทับต้นถั่วงอก จะส่งผลให้ตันถั่วงอกมีขนาดของต้นที่อ้วนขึ้นและน่ารับประทานยิ่งขั้น นอกจากนั้นน้ำที่เราทำการถ่วงยังช่วยเพิ่มความชื้นให้มีมากขึ้น ในการใช้น้ำถ่วงหากผ่านคืนที่ 2 ไป และพบว่าต้นถั่วงอกยังไม่ค่อยอ้วนให้ถ่วงน้ำอีกครั้งในคืนที่ 3 เฉพาะกลางคืนนอกจากนี้ท่านที่ชอบทานถั่วงอก ยังพบว่าถั่วงอก
มีสรรพคุณอีกมากมาย หากท่านหลายคนทราบว่าถั่วงอกมีประโยชน์
มากมายต้องหันมากินถั่วงอกกันอย่างแน่นอน ถั่วงอกจะมีสารซูเปอร์ออกไซด์ดิสมิวเตส (SUPEROXIDE DISMUTASE : SOD) หรือเอสโอดี ซึ่งเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่มีฤทธิ์แรง สามารถช่วยชะลอความแก่ได้แล้วยังช่วยป้องกันร่างกายจากโรคเสื่อมทั้งหลาย เช่น โรคหัวใจ ไขมันในเลือดสูง เบาหวาน อัมพฤกษ์ อัมพาต โรคข้อ ต้อกระจกและผิวหนังเหี่ยวย่นอีกด้วย ถ้ากินถั่วงอกแบบสดจะได้ผลดีกว่าแบบปรุงสุก เพราะสารเอสโอดีหากโดนความร้อนจะถูกทำลาย ถั่วงอกยังมีสารอาหารตัวอื่นๆ ที่มีประโยชน์ต่อร่างกายอีกมากมาย เช่น ในถั่วงอกมีคาร์โบไฮเดรต ที่มีโมเลกุลขนาดเล็ก มีโปรตีนสูงมากกว่าในเนื้อสัตว์ จึงสามารถช่วยลดน้ำหนักได้ เพราะถั่วงอกมีแคลอรีต่ำ มีเส้นใย ได้ให้คุณประโยชน์มาก ดังนั้นคนที่ไม่อยากแก่ ควรรับประทานถั่วงอกปลอดสารพิษ บ่อยๆ โดยเพาะถั่วงอกที่เราผลิตมากับมือของเรา แล้วยังส่งผลดีต่อสุขภาพของครอบครัวและตัวเราอีกด้วย