รศ.นท.ดร.สมพล เพิ่มพงศ์โกศลคลินิกสุขภาพชาย หน่วยศัลยศาสตร์ระบบปัสสาวะ ภาควิชาศัลยศาสตร์ รพ.รามาธิบดี คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
ฮอร์โมนเพศชาย เป็นฮอร์โมนเพศที่สำคัญของผู้ชาย ซึ่งจะกำหนดความรู้สึกและอารมณ์ของความเป็นชาย มีหน้าที่สำคัญคือกระตุ้นให้แสดงลักษณะความเป็นชาย ซึ่งรวมไปถึงเรื่องความต้องการทางเพศ การสร้างเชื้ออสุจิ ปริมาณขนตามร่างกาย กล้ามเนื้อและกระดูก
สัญญาณหรืออาการแสดงที่พบได้ในภาวะฮอร์โมนเพศชายบกพร่อง ได้แก่ ความต้องการทางเพศลดลง สมรรถภาพทางเพศเสื่อมลง มวลกล้ามเนื้อ และความแข็งแรงลดลง มวลกระดูกลดลง อาการซึมเศร้า สมาธิไม่ค่อยดี และนอนไม่ค่อยหลับ เป็นต้น
ภาวะฮอร์โมนเพศชายบกพร่องอาจ แบ่งเป็นสามช่วงอายุตามความผิดปกติที่พบ บ่อยคือ
1. ช่วงวัยที่มีการเปลี่ยนแปลงทางสภาพจิต หรือช่วงระยะที่เปลี่ยนวัย คืออายุระหว่าง 50-65 ปี อาการผิดปกติที่พบบ่อยได้แก่ ความผิดปกติทางเพศ ซึ่งจะเห็นได้จากการแข็งตัวขององคชาตลดลงระหว่างการนอน, อารมณ์ ซึมเศร้าจากปฏิกิริยาทางใจหรือที่มีสาเหตุมาจากภายนอก, การรบกวนระบบประสาทอัตโนมัติหรือระบบประสาทอิสระ ซึ่งทำหน้าที่ควบคุมการทำงานของอวัยวะภายในของร่างกายให้อยู่ในสภาพปกติ
2. ช่วงสูงวัย คืออายุระหว่าง 65-80 ปี อาการผิดปกติที่พบได้แก่ ภาวะหลอดเลือดแดงแข็งตัวคือการอักเสบเรื้อรังของเส้นเลือดที่ทำให้หลอดเลือดมีความหนาตัวขึ้น มีไขมันและหินปูนไปเกาะ มีผลทำให้เลือดไปเลี้ยงอวัยวะที่สำคัญของร่างกายไม่เพียงพอ และโรคอ้วนลงพุง, ภาวะทางสรีรวิทยาหรือกระบวนการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ ไม่ดี, อาการเจ็บปวดแบบตื้อของกล้ามเนื้อตะโพกหรือไหล่และบริเวณอื่น ๆ, ปวดตามข้อต่าง ๆ
3. วัยสูงอายุ คืออายุมากกว่า 80 ปี อาการผิดปกติที่พบได้แก่ กลุ่มอาการที่เกี่ยวกับการเคลื่อนไหว เช่น กระดูกพรุน, โรคสมองเสื่อม, อาการสมองเสื่อมของโรคอัลไซเมอร์
ท้ายคอลัมน์วันนี้ ขอฝากข่าวประชา สัมพันธ์ งาน "มาดูแลสุขภาพชายเพื่อวันพ่อกันเถิด ครั้งที่7" ประจำปี 2556 จัดโดย งานสร้างเสริมสุขภาพ และคลินิกสุขภาพชาย ภาควิชาศัลยศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี อีกครั้ง
งานจะจัดขึ้น ณ ห้องประชุม ชั้น 9 และชั้น 8 อาคารเรียนและปฏิบัติการรวมด้านการแพทย์และโรงเรียนพยาบาลรามาธิบดี วันอาทิตย์ที่ 22 ธ.ค. 56 ระหว่างเวลา 06.30-12.30 น. ภายในงานมีการบรรยายให้ความรู้ทางวิชาการโดยแพทย์ การตรวจร่างกายเบื้องต้น การให้คำแนะนำและคำปรึกษาทั่วไป นิทรรศการและบอร์ดให้ความรู้ การตรวจพิเศษโดยไม่คิดค่าใช้จ่ายด้วย การเจาะเลือดวัดระดับพีเอสเอ เพื่อดูความเสี่ยงของการเป็นมะเร็งต่อมลูกหมาก การเจาะเลือดวัดระดับเทสโทสเทอโรนเพื่อดูภาวะพร่องฮอร์โมนเพศชาย ฯลฯ ผู้สนใจโปรดลงทะเบียนล่วงหน้าที่งานสร้างเสริมสุขภาพ โทรศัพท์ 0-2201-2652.