คำว่า "ดีท็อกซ์" เป็นหนึ่งในคำที่ได้ยินบ่อยมากในหมู่คนรักสุขภาพ ซึ่งนิยามของคำว่าดีท็อกซ์สำหรับแต่ละคนล้วนแตกต่างกันออกไป บางคนจะนึกไปถึงการสวนล้างทางทวารหนัก ซึ่งมีทั้งแบบทำเอง ใช้ถุงกาแฟ ไปจนถึงแบบสวนล้างด้วยเครื่องมือต่างๆ นานา ตามศูนย์สุขภาพทางเลือก

          บางคนจะนึกไปถึงการอดอาหาร รับประทานแต่น้ำผลไม้ น้ำผัก น้ำมัน หรือน้ำหมักต่างๆ แล้วแต่สูตรที่เคยอ่านมา แต่ทราบไหมว่า จริงๆ แล้วในทางการแพทย์แผนปัจจุบันไม่เคยมีคำแนะนำให้ต้องกระทำการขับสารพิษ หรือ ดีท็อกซ์ ให้ร่างกายแต่อย่างใด เพราะในความเป็นจริงแล้วร่างกายเราเป็นระบบ Self-cleaning จัดการขับสารพิษด้วยตัวเองได้ ด้วยอวัยวะสำคัญอย่าง ตับ และไต ที่ช่วยกันทำงานขยันขันแข็งอยู่ทุกวี่วัน ก็เพียงพอแล้วในการขับสารพิษต่างๆ

          หลายคนอาจเริ่มมึนว่า แล้วหัวข้อบทความ ล้างพิษเพื่อสุขภาพนั้น ขอนั่งยัน นอนยัน และยืนยันว่า ไม่ได้ลำยองค่ะ แต่หมอจะมาแนะนำวิธีการใช้ชีวิต 4 แนวทาง ที่จะช่วยให้ร่างกายของคุณรับสารพิษน้อยลง และทำการขับสารพิษได้ดีขึ้น โดยไม่ต้องอดอาหารหรือสวนล้างลำไส้ให้อันตรายแต่อย่างใด

          อาหารดีท็อกซ์

          เทรนด์การดีท็อกซ์ด้วยการงดรับประทานอาหารปกติ และเปลี่ยนมารับประทานแต่อาหารเฉพาะอย่างเช่น น้ำผลไม้ หรือ น้ำมันมะกอกนั้น อาจช่วยให้คุณน้ำหนักลดลงชั่วคราว เพราะเป็นการจำกัดแคลอรี แต่จริงๆ แล้วไขมันและสารพิษในร่างกายไม่ได้หายไปไหน เมื่อคุณกลับมารับประทานตามปกติ น้ำหนักก็จะกลับคืนดังเดิม และไม่มีงานวิจัยใดที่สนับสนุนว่าการอดอาหารแบบนี้จะส่งผลดีต่อสุขภาพ

          การรับประทานเพื่อดีท็อกซ์ที่แท้จริง ควรเป็นแนวทางการรับประทานอาหารที่ทำต่อเนื่องได้ทุกวัน และส่งผลดีต่อสุขภาพในระยะยาว นั่นคือ การเน้นรับประทานผัก ผลไม้ สด สะอาด ปราศจากยาฆ่าแมลง โดยเฉพาะผักในตระกูลกะหล่ำดอก กะหล่ำดาว บร็อคโคลี่ ซึ่งมีสารที่ช่วยการทำงานขับสารพิษของตับ เลี่ยงการรับประทานเนื้อแดง (หมู, วัว) เนื้อปิ้งย่าง เนื้อแปรรูป (ไส้กรอก แฮม เบคอน กุนเชียง ลูกชิ้น) อาหารหมักดอง ซึ่งล้วนเป็นแหล่งของสารพิษ (สารก่อโรคหรือสารก่อมะเร็ง)

          ดีท็อกซ์ร่างกาย

          โกดังเก็บสารพิษที่ดีที่สุดในร่างกายคุณคือ เซลล์ไขมัน โดยเฉพาะเซลล์ไขมันในช่องท้อง หรือที่เรียกว่า Visceral fat คนอ้วนที่มีเปอร์เซ็นต์ไขมันในร่างกายสูง จึงเสี่ยงต่อการเป็นโรคมะเร็งหลายชนิดเพิ่มขึ้น เช่น มะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก มะเร็งเต้านม การออกกำลังกาย เพื่อลดปริมาณไขมันและเพิ่มปริมาณกล้ามเนื้อ จึงเป็นวิธีการปรับร่างกายให้พร้อมในการต่อสู้กับสารพิษที่ดีที่สุด วิธีการประเมินขนาดโกดังเก็บสารพิษในพุงของคุณอย่างคร่าวๆ คือ นำสายวัดมาวัดรอบเอวผ่านส่วนที่กว้างที่สุด ค่าที่ได้ไม่ควรจะเกินกว่าส่วนสูงของคุณหารด้วยสอง เช่น หากคุณสูง 160 เซนติเมตร รอบเอวของคุณไม่ควรจะเกินกว่า 160 หาร 2 = 80 เซนติเมตร

          ดีท็อกซ์ดิจิตอล

          คอนเซ็ปต์ใหม่ที่กำลังมาแรงในช่วงไม่กี่เดือนที่ผ่านมา คือ การขับสารพิษทางดิจิตอล หรือเรียกกันแบบฝรั่งว่า ทำ digital detox หลักการทำง่ายๆ คือ กำหนดวันใดวันหนึ่งในสัปดาห์ให้เป็นวันที่คุณไม่ใช้คอมพิวเตอร์ ไม่เข้าอินเทอร์เน็ต ไม่เช็กเฟซบุ๊ก ไม่เล่นไลน์ เพื่อให้มีวันที่สุขสงบ ได้ใช้เวลาอยู่กับคนข้างๆ อยู่กับตัวเอง หรืออยู่กับการพักผ่อนอย่างแท้จริง จัดเป็นการขับสารพิษที่รกอยู่ในสมองและจิตใจ ช่วยให้สุขภาพใจและกายดีขึ้นได้พร้อมๆ กัน

          แทนที่จะสวนล้างลำไส้ให้เสี่ยงติดเชื้อ หรือ อดอาหารให้ทรมานร่างกาย เรามาดีท็อกซ์เพื่อสุขภาพ ด้วยการรับประทานอาหารดีๆ เลี่ยงอาหารที่ก่อให้เกิดโทษกับร่างกาย ออกกำลังกายเพื่อกำจัดไขมันส่วนเกิน และล้างพิษเสพติดดิจิตอล เพื่อให้สุขภาพกายและใจแข็งแรงขึ้นกันดีกว่า

          พญ.ธิดากานต์ รุจิพันกุล

          โรงพยาบาลสมิติเวช