"ผิวหนัง" เป็นอวัยวะที่สำคัญในการทำหน้าที่ห่อหุ้มอวัยวะอื่นๆ ในร่างกาย ช่วยรักษาระดับอุณหภูมิของร่างกายและช่วยป้องกันเชื้อโรคไม่ให้เข้าสู่ร่างกายได้โดยง่าย
การหมั่นสังเกตการเปลี่ยนแปลงอวัยวะที่ห่อหุ้มภายนอกร่างกาย อาทิ เช่น ผิวหนัง เล็บ หรือสีที่ฝ่ามือฝ่าเท้าที่เปลี่ยนไป หากไม่ดูแลและระแวดระวัง ปัญหาเล็กๆ อาจจะกลายเป็นเรื่องใหญ่ ตามมาก็ได้ เช่น
- เกิดอาการผิวเหลืองจากเดิม
ถือเป็นสัญญาณเตือนว่า ร่างกายเกิดความผิดปกติ อาจเป็นโรคตับอักเสบและทำงานผิดปกติ หรือเป็นนิ่วหรือเนื้องอกทำให้ท่อหรือถุงน้ำดีอุดตันก็ได้
ทั้งหมดนี้ล้วนแต่ทำให้น้ำดีออกมาคั่งในร่างกายที่เรียกกันว่า "ดีซ่าน" ทั้งสิ้น สิ่งที่ควรสังเกตเพิ่มเติมว่าเยื่อบุตาขาวเปลี่ยนเป็นสีเหลืองด้วยหรือไม่ หรือถึงผิวไม่เหลืองแต่ตาเหลืองก็อย่าวางใจ บางทีอาจเป็นเพราะสีผิวคุณเข้มจนเห็นการเปลี่ยนแปลงไม่ชัดเจนก็ได้
- เริ่มมีวงขาวๆ ปรากฏบนผิว ถ้าเป็นวงสีขาวเหมือนกระดาษมีเส้นขอบชัดเจน ถือเป็นสัญญาณเตือน ซึ่งอาจจะไม่ใช่เป็นแค่โรคเกลื้อนธรรมดา แต่คาดคะเนว่าคุณกำลังเป็นโรคด่างขาว
ที่เกิดจากเซลล์เม็ดสีในบริเวณต่างๆ ถูกทำลายจนหมด แม้โรคนี้จะทำลายความงาม ไม่ได้มีอันตรายร้ายแรงอะไร แต่คุณอาจมีฮอร์โมนไทรอยด์ผิดปกติ หรือเป็นโรคเบาหวานชนิดพิเศษซ่อนอยู่ก็ได้
ทางที่ดีควรรีบไปปรึกษาแพทย์ เพื่อตรวจร่างกายอย่างละเอียดตั้งแต่เริ่มมีอาการ เพราะอาจจะรักษาให้ผิวกลับมาสวยเหมือนเดิมได้ด้วย
- เกิดสิวขึ้นเต็มหน้าทั้งๆ ที่ไม่ได้แพ้อะไร ไม่ได้กินเยอะ ไม่ได้ตั้งครรภ์ แต่น้ำหนักตัวพุ่งพรวดพราด หน้ามัน สิวเห่อ แถมยังมีหนวด ขนดกตามแขน ขา และลำตัว อาจเป็นเพราะฮอร์โมนที่ผิดปกติไปเนื่องจากมีถุงน้ำในรังไข่ก็ได้ ควรต้องหยุดเครียด และออกกำลังกายซะบ้าง แต่หากจะกินยาปรับฮอร์โมนต้องให้หมอจัดให้เท่านั้น และถ้าคุณอ้วน สิ่งแรกที่ต้องทำก็คือลดน้ำหนักให้ได้บางคนเมื่อผอมลงการทำงานของระบบฮอร์โมนก็จะกลับมาใกล้เคียงกับปกติ
- ผิวแห้งแตกเหมือนเกล็ดปลา เมื่อผิวแห้งหนักแม้ทาโลชั่นบำรุงก็ยังแตก อาจเป็นสัญญาณเบื้องต้นบ่งบอกว่า ร่างกายของคุณกำลังขาดอาหารกลุ่มกรดไขมันจำเป็น หรือไม่ก็อาจมีอะไรที่รุนแรงกว่านั้น เช่น มะเร็งในเม็ดเลือด หรือเกิดการติดเชื้อบางอย่างขึ้นกับร่างกาย
วิธีการแก้ไขเบื้องต้น ทาครีมชุ่มชื้นอย่างสมำเสมอ เลี่ยงการอาบนำร้อนจัด ลองรับประทานน้ำมันปลา ถั่ว อะโวคาโด และเมล็ดพืชต่างๆ ที่อุดมไปด้วยกรดไขมันจำเป็นเพิ่มมากขึ้น แต่หากอาการรุนแรงมาก ผิวแตกระแหงเหมือนดินหน้าแล้งก็ไปให้คุณหมอช่วยจะดีที่สุด
- เกิดเป็นปื้นดำๆ ขึ้นเหมือนขี้ไคล แต่ขัดไม่ออก อยู่รอบลำคอและบริเวณรอยพับในร่างกายนี้ เรียกว่า Acanthosis Nigricans เกิดการที่เซลล์แบ่งตัวผิดปกติ อาจบ่งบอกว่าระดับน้ำตาลในเลือดของคุณสูงและมีแนวโน้มว่าโรคเบาหวาน
กำลังจะถามหาและน้ำหนักตัวเกิน ดังนั้นการลดอาหารหวาน มัน เค็ม รวมถึงการลดน้ำหนักตัวลงจะช่วยได้มาก
- เกิดไฝโผล่ขึ้นมา และโตขึ้นเรื่อยๆ นี่อาจจะเป็นไฝมะเร็งก็ได้ มะเร็งผิวหนังส่วนใหญ่มักจะพบในคนต่างชาติฝั่งยุโรป แต่คนไทยก็มีโอกาสเป็นโรคนี้เหมือนกัน แต่พบค่อนข้างน้อย เวลาเจอมักจะมาถึงมือแพทย์ในระยะสุดท้ายทุกที ดังนั้นจึงควรหมั่นสังเกตดูให้ทั่วตัว ไฝอันตรายพวกนี้จะไม่เป็นวงกลมสมมาตร มีสีดำเข้มชัด หรือสีไม่สม่ำเสมอ ตรงกลางนูนหนาขึ้น และจะขยายขนาดโตขึ้นเร็วมาก
- เส้นลายมือดำขึ้นอย่างชัดเจน รวมไปถึงสีผิวที่คล้ำขึ้นทั้งๆ ที่ไม่ได้ตากแดด เกิดจากเม็ดสีบริเวณเส้นลายมือและผิวหนังที่มากขึ้น อาจเกิดจากการกินยาบางอย่าง เช่น ยาลดความดันหรือยาโรคหัวใจ หรือไม่ก็เป็นสัญญาณบ่งชี้ว่าต่อมหมวกไตสร้างฮอร์โมนได้น้อยกว่าปกติ การวินิจฉัยโรคนี้จะแน่ชัด ต้องทำการตรวจเลือด เพื่อดูระดับฮอร์โมน โซเดียม โพแทสเซียม และน้ำตาลในเลือด หากป่วยด้วยโรคนี้ต้องได้รับการรักษาอย่างจริงจังโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
- คันทั้งตัวจนนอนแทบไม่ได้ ทั้งๆ ที่ไม่มีผื่นแพ้ หรือเป็นลมพิษ
แต่คุณกลับคันไปทั้งตัวจนรบกวนการนอน หรือมีอาการคัน หลังจากการอาบน้ำ อาจจะเป็นเพราะมีของเสียสะสมในร่างกาย เนื่องจากตับหรือไตทำงานไม่ปกติ และยังเป็นอาการแสดงเบื้องต้นของมะเร็งต่อมน้ำเหลืองได้ด้วย ดังนั้นควรจะเช็กให้แน่ใจว่าต้นเหตุไม่ได้เกิดมาจากแค่ผิวแห้งธรรมดาและอาจคลำพบก้อนที่บริเวณต่างๆ เช่น ที่คอ รักแร้ หรือ ขาหนีบ โดยก้อนที่เป็นมะเร็งต่อมน้ำ ผมกับเล็บก็บอกโรคได้ หากจู่ๆ ผมเกิดร่วงเยอะขนาดแค่ลูบก็หลุดออกมา 6-7 เส้น เล็บงอเป็นรูปช้อน หนา หรือมีจุดสีขาวๆ อาจเป็นสัญญาณบ่งบอกว่าคุณมีฮอร์โมนไทรอยด์ในร่างกายสูงหรือต่ำเกินไป ยิ่งถ้ามีอาการน้ำหนักลดลง เหงื่อออกง่าย ใจสั่นร่วมด้วยล่ะก็รีบไปพบแพทย์จะดีกว่า
ผศ.พญ.ภาวิณี ฤกษ์นิมิตร
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญสาขาผิวหนัง
และสาขาอายุรกรรม โรงพยาบาล
จุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทยและ
สมาคมแพทย์ผิวหนังแห่งประเทศไทย
