โรคอุจจาระร่วง หมายถึง ภาวะที่มีการถ่ายอุจจาระเหลวจำนวน 3 ครั้งต่อวันหรือมากกว่า หรือถ่ายเป็นน้ำ มากกว่า 1 ครั้ง ใน 1 วัน หรือถ่ายเป็นมูกหรือปนเลือดอย่างน้อย 1 ครั้ง สาเหตุเกิดจากการติดเชื้อในลำไส้จากเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส โปรโตซัว ปรสิตและหนอนพยาธิ สถานีอนามัย โรงพยาบาลชุมชนในประเทศไทยมักจะหาสาเหตุของเชื้อโรคที่ก่อให้เกิดอาการอุจจาระร่วงไม่ได้ ก็จะให้การวินิจฉัยจากอาการ อาการแสดงและลักษณะอุจจาระ ได้แก้ บอด (Dysentery) อาหารเป็นพิษ (Food poisoning) ไข้ไทฟอยด์ (Typhoid fever) เป็นต้น
          กรณีที่มีอาการของโรคอุจจาระร่วงเฉียบพลันไม่ใช่โรคดังกล่าวข้างต้น และอาการไม่เกิน 14 วัน ก็จะรายงานเป็นโรคอุจจาระเฉียบพลัน (Acute diarrhea)
          สาเหตุ เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส โปรโตซัว ปรสิตและหนอนพยาธิการติดต่อของโรค โดยการรับประทานอาหารหรือดื่มน้ำที่ปนเปื้อนเชื้อที่ออกมากับอุจจาระของผู้ป่วย ระยะฟักตัวของโรค อาจสั้น 10-12 ชั่วโมง หรือ 24-72 ชั่วโมง ขึ่นกับชนิดของเชื้อก่อโรค ระยะติดต่อช่วงระยะที่มีอาการของโรค
          อาการและอาการแสดง ในทารกและเด็กเล็กๆ ที่เกิดจากเชื้อไวรัส อาจมีไข้ต่ำๆ คลื่นไส้อาเจียน และถ่ายอุจจาระเหลวตามมาโดยทั่วไปผู้ป่วยมีอาการอยู่นาน 1-6 วัน 
          กฎทอง 10 ประการ ให้ปลอดภัยจากโรคอุจจาระร่วง
          1.เลือกอาหารที่ผ่านกระบวนการผลิตอย่างปลอดภัย เช่น เลือกนมที่ผ่านกระบวนการพาสเจอร์ไรซ์ ผักผลไม้ควรล้างด้วยน้ำปริมาณมากๆ ให้สะอาดทั่วถึง
          2.ปรุงอาหารให้สุกทั้วถึงก่อนรับประทานอาหาร
          3.รับประทานอาหารที่ปรุงสุกใหม่ๆ
          4.หากมีความจำเป็นต้องเก็บอาหารที่ปรุงสุกไว้นานกว่า 4-5 ชั่วโมง ควรเก็บไว้ในตู้เย็น ส่วนอาหารสำหรับทารกนั้นไม่ควรเก็บไว้ข้ามมือ
          5.ก่อนที่จะนำอาหารมารับประทาน ควรอุ่นให้ร้อน
          6.ไม่นำอาหารที่ปรุงสุกแล้วมาปนกับอาหารดิบอีกเพราะอาหารที่สุกอาจปนเปื้อนเชื้อโรคได้
          7.ล้างมือให้สะอาด ไม่ว่าจะเป็นก่อนการปรุงอาหารก่อนรับประทานอาหารและโดยเฉพาะหลังการเข้าห้องน้ำ
          8.ดูแลความสะอาดของพื้นที่สำหรับเตรียมอาหาร ล้างทำความสะอาดหลังการใช้งานทุกครั้ง
          9.เก็บอาหารให้ปลอดภัยจากแมลง หนู หรือสัตว์อื่นๆ
          10.ใช้น้ำสะอาดในการปรุงอาหาร และควรระวังเป็นพิเศษในการใช้น้ำเพื่อเตรียมอาหารเป็นเด็กทารกได้
          กฎ 3 ข้อขององค์การอนามัยโลก
          เมื่อประชาชนหรือเด็กในครอบครัวมีอาการของโรคอุจจาระร่วงก็สามารถเริ่มต้นรักษาได้ที่บ้าน
          1.ให้สารน้ำละลายเกลือแร่โอ อาร์ เอส หรือของเหลวมากกว่าปกติ เพื่อป้องกันการขาดสารอาหาร
          2.ให้อาหารอ่อนย่อยง่าย เช่น ข้าวต้ม โจ๊ก หรือ น้ำข้าว หรือแกงจืด ไม่งดอาหาร เพื่อป้องกันการขาดสารอาหาร
          3.เมื่ออาการโรคอุจจาระร่วงไม่ดีขึ้นก็ควรไปพบเจ้าหน้าที่สาธารณสุขหรือแพทย์ ได้แก่ ถ่ายเป็นน้ำมากขึ้น อาเจียนบ่อย กินอาหารไม่ได้ กระหายน้ำมากกว่าปกติมีไข้สูง ถ่ายอุจจาระเป็นมูกหรือปนเลือด
          โรงพยาบาลไทยนครินทร์
          โทร.0-2361-2800