นพ.วีรวุฒิ อิ่มสำราญ

          สาวใหญ่วัย 40 กว่าๆ มีอาการท้องอืดเหมือนอาหารไม่ย่อย เป็นๆ หายๆ มาหลายเดือน ช่วงหลังรู้สึกว่าท้องบวมโตขึ้น คิดว่าน้ำหนักตัวคงมากขึ้นเพราะมีงานกินเลี้ยงบ่อยก็ยังไม่ว่างไปโรงพยาบาล จนกระทั่งมีอาการปวดท้องน้อย ปัสสาวะผิดปกติ เบื่ออาหาร แน่นท้องเลยเริ่มวิตกกังวลจึงไปพบแพทย์ ตรวจพบว่าเป็นมะเร็งรังไข่ที่มีการกระจายไปทั่วช่องท้องเรียบร้อยแล้ว
          นั่นเป็นตัวอย่างอาการของผู้ป่วยโรคมะเร็งรังไข่ที่คลาสสิก เป็นอาการที่พบบ่อยเพราะระยะแรกมะเร็งรังไข่มักไม่แสดงอาการแต่อย่างไรเหมือนกับมะเร็งอวัยวะอื่นๆ แต่ด้วยความที่รังไข่เป็นอวัยวะที่อยู่ลึกในอุ้งเชิงกรานแตกต่างจากเต้านมหรือปากมดลูกที่มักแสดงอาการออกมาให้รู้ก่อนในระยะที่ยังเป็นไม่มาก จนมะเร็งรังไข่ได้รับสมญาว่า เพชฌฆาตเงียบ ที่คร่าชีวิตผู้หญิงแบบไม่ทันรู้ตัว เพราะมักพบในระยะที่เป็นมากแบบที่ยกตัวอย่างและตอบสนองต่อการรักษาไม่ดี โดยทั่วไปผู้หญิงที่เป็นมะเร็งรังไข่ 100 คน มี 75 คนที่มะเร็งลุกลามไปทั่วช่องท้องตั้งแต่เริ่มมาพบแพทย์แล้ว โอกาสมีชีวิตอยู่รอดถึง 5 ปี เหลือแค่ 25 คน แม้ว่ามะเร็งรังไข่จะไม่พบบ่อยในบ้านเราเท่ากับมะเร็งเต้านมและมะเร็งปากมดลูก แต่ด้วยความที่ปีล่าสุดมะเร็งเต้านมได้แซงปาดหน้ามะเร็งปากมดลูกครองเป็นแชมป์มะเร็งของหญิงไทยไปเรียบร้อยแล้ว แนวโน้มของตัวเลขผู้ป่วยมะเร็งรังไข่ในบ้านเราจึงมีโอกาสสูงขึ้นเช่นเดียวกับในซีกโลกตะวันตก เพราะปัจจัยที่เป็นสาเหตุการเกิดของมะเร็งรังไข่และเต้านมมีความคล้ายคลึงกันคือ มักพบในสาวใหญ่ไม่มีบุตรหรือมีบุตรน้อย มีไลฟ์สไตล์แบบตะวันตก บริโภคอาหารไขมันสูง มีประวัติบุพการีหรือญาติพี่น้องผู้หญิงเป็นมะเร็งรังไข่ มะเร็งเต้านม มะเร็งลำไส้ใหญ่ เพราะฉะนั้นสาวเล็กสาวใหญ่ก็อย่านิ่งนอนใจไปพบแพทย์ให้ตรวจร่างกายตรวจภายใน เจาะเลือดหาสารบ่งชี้มะเร็งและตรวจอัลตราซาวนด์เสียแต่เนิ่นๆ สบายใจกว่า
          การรักษาหลักหนีไม่พ้นการผ่าตัด จะตัดมากตัดน้อย เริ่มตั้งแต่ตัดมดลูกและรังไข่ออกทั้ง 2 ข้างพร้อมทั้งการตัดเลาะต่อมน้ำเหลืองบริเวณอุ้งเชิงกรานหรืออวัยวะข้างเคียงเช่นลำไส้ใหญ่ กระเพาะปัสสาวะในกรณีที่มีการลุกลาม แถมท้ายด้วยการเก็บน้ำในช่องท้องไปตรวจหาเซลล์มะเร็ง บางรายต้องแถมพ่วงด้วยการตัดเอาเยื่อบุช่องท้อง ไขมันพังผืดในท้องออกไปด้วยเรียกว่าตัดออกให้มากที่สุด ส่วนใหญ่ต้องตามด้วยการให้ยาเคมีบำบัดแบบเลี่ยงไม่ได้ เห็นให้การรักษากันแบบจัดหนักจัดเต็มแบบนี้แล้ว ผู้ป่วยมะเร็งรังไข่ระยะลุกลามที่ได้การรักษาแล้วยังกลับมาเป็นซ้ำอีกได้ถึงร้อยละ 75 ในขณะที่ผู้ป่วยมะเร็งรังไข่ในระยะเริ่มแรกมีโอกาสรักษาหายขาดถึง 90 เปอร์เซ็นต์เลยทีเดียว
          ส่งท้ายโรคมะเร็งรังไข่ยังไม่มีวัคซีนป้องกันนะครับ อย่าสับสนกับมะเร็งปากมดลูก มีทางเดียวที่จะเจอในระยะแรกคือตรวจค้นหามะเร็งในระยะเริ่มต้นเป็นประจำ ไม่ต้องรอให้มีอาการก่อนนะครับ เดี๋ยวจะหาว่าหมอไม่เตือน...ขอบอก