อธิชัย ต้นกันยา

          สภาพอากาศในตัวเมืองลำปางมีลักษณะฟ้าหลัว สังเกตด้วยตาเปล่ามองเห็นได้ชัดเจนว่ามีหมอกควันปกคลุมหนาแน่นกว่าทุกวันที่ผ่านมา จากรายงานระบบเตือนภัยมลพิษทางอากาศ จ.ลำปาง ในวันที่ 16 กุมภาพันธ์2555 พบค่า PM 10 เกินมาตรฐานทั้ง 4 สถานี โดยเฉพาะที่สถานีตรวจวัดคุณภาพอากาศ สำนักงานประปาแม่เมาะ อ.แม่เมาะวัดได้ 192.3 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร(ลบ.ม.) ถือเป็นค่าที่สูงสุดในรอบปี ส่วนที่สถานีบ้านสบป้าด อ.แม่เมาะ 148.6 ไมโครกรัมต่อลบ.ม. สถานีบ้านท่าสี อ.แม่เมาะ 152.1 ไมโครกรัมต่อ ลบ.ม.

          เป็นที่น่าสังเกตว่าจุดตรวจวัดคุณภาพอากาศที่ศาลหลักเมือง ภายในตัวเมืองลำปางซึ่งมองเห็นหมอกควันปกคลุมหนาแน่นกว่าทุกพื้นที่ และช่วงตลอดสัปดาห์ก็มีค่าเฉลี่ยสูงกว่าจุดตรวจวัดคุณภาพอากาศทุกแห่ง กลับไม่มีรายงานตัวเลขของค่า PM 10 ที่วัดได้แต่อย่างใด และจากสถิติค่ามลพิษทางอากาศของจ.ลำปาง สูงที่สุด เมื่อวันที่ 17 มีนาคม 2553 ที่สถานีอนามัยบ้านท่าสี อ.แม่เมาะ 200.4 ไมโครกรัมต่อ ลบ.ม. ศาลหลักเมือง 199.1 ไมโครกรัมต่อ ลบ.ม. สถานีอนามัยบ้านสบป้าด182.9 ไมโครกรัมต่อ ลบ.ม.ในวันเดียวกันสถานการณ์หมอกควันของ จ.ลำปาง ในปีนี้มาเร็ว ค่าฝุ่นละอองขนาดเล็กและดัชนีคุณภาพอากาศเพิ่มขึ้นสูงขึ้นจึงคาดว่าปีนี้สถานการณ์มลพิษทางอากาศจะรุนแรงกว่าทุกปีที่ผ่านมา

          นายบุญเชิด คิดเห็นผู้ว่าราชการจังหวัดลำปาง กล่าวในรายการ "ผู้ว่าพบประชาชน"ทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทยจังหวัดลำปาง เวลา 18.00-18.30 น. วันที่ 16 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมาว่า ปัญหาที่เกิดขึ้นมาจาก 2 ส่วน คือ การเผาพื้นที่ไร่สวนหลังเก็บเกี่ยวผลผลิต ซึ่งได้ย้ำให้กำนัน-ผู้ใหญ่บ้าน นายอำเภอและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นไปเร่งทำความเข้าใจกับชาวบ้านให้ช่วยเป็นหูเป็นตา เมื่อเห็นไฟไหม้ริมถนนให้รีบแจ้งหน่วยดับเพลิงในพื้นที่เข้าไปช่วยกันดับไฟ

          "ที่เห็นชัดเจน คือ พื้นที่ของกรมทางหลวงบริเวณไหล่ทาง เผาตลอด กรมทางหลวงมีงบประมาณสำหรับจ้างคนงานตัดหญ้าทำความสะอาดริมทาง แต่คนรับจ้างมักง่ายใช้วิธีเผา ผู้รับผิดชอบก็ไม่เข้าไปดูแล ไฟจึงลามไปไหม้ป่า ผมเดินทางไป อ.แม่พริก พบไฟไหม้ข้างทางทั้งขาไป-ขากลับ และก็ไม่มีเจ้าหน้าที่ของรัฐที่รับผิดชอบเข้าไปดับไฟ และยังมีเรื่องที่น่าแปลก ที่หน่วยงานรับผิดชอบป่าไม้ หน้าฝนของบประมาณปลูกป่า พอหน้าแล้งของบประมาณป้องกันไฟป่า ผมไม่อยากเรียกว่ามันเป็นวงจรอุบาทว์ แต่มันเป็นอย่างนั้นจริงๆ พอเวลาหน้าฝนเกิดดินถล่มน้ำป่าไหลหลาก เพราะไม่มีป่าไม้

          "ส่วนหนึ่งต้องยอมรับว่าเจ้าหน้าที่ปล่อยปละละเลยไม่ยอมรักษาป่าไม้เท่าที่ควรจะเป็นบางทีหน่วยรักษาป่าตั้งอยู่ริมถนน แต่เข้าไปข้างในต้นไม้ใหญ่ไม่เหลืออยู่เลย อ้างว่ากำลังเจ้าหน้าที่มีน้อย ซึ่งทุกหน่วยงานก็น้อยทั้งนั้นเหตุผลฟังไม่ขึ้น ถ้าดูแลกันจริงๆ ให้ชาวบ้านเข้ามาช่วยดูแล เขาก็เต็มใจ เว้นแต่เจ้าหน้าที่จะรู้เห็นเป็นใจ ต้องยอมรับว่าเจ้าหน้าที่ของรัฐ

          มีส่วนบกพร่องต่อไปจะออกมาตรการลงโทษ หากเตือนแล้วไม่ยอมหยุด

          "จังหวัดลำปาง ออกประกาศขอความร่วมมือและแจ้งให้ราษฎรทั้ง 13 อำเภอได้ทราบว่าการจุดไฟเผาป่าทุกกรณีถือเป็นการกระทำผิดกฎหมาย ว่าด้วยการป่าไม้มีโทษจำคุกสูงสุดถึง 15 ปี ปรับสูงสุด 1 แสนบาท นอกจากนั้น ยังเป็นความผิดตาม พ.ร.บ.ส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ.2535 ซึ่งผู้กระทำผิดจะต้องรับผิดชอบค่าเสียหายทางแพ่งให้แก่รัฐตามมูลค่าทั้งหมดของทรัพยากรธรรมชาติที่ถูกทำลายหรือได้รับความเสียหาย"

          พ่อเมืองลำปางกล่าวว่า ปัญหาหมอกควันที่เกิดขึ้นไม่เฉพาะที่ จ.ลำปาง จังหวัดในภาคเหนือตอนบนก็ประสบปัญหาเช่นเดียวกัน และยอมรับส่งผลกระทบทั้งต่อสุขภาพของประชาชน และมีผลด้านลบต่อภาพลักษณ์การท่องเที่ยวของประเทศ

          อยากให้ประชาชนตระหนักและร่วมมือกันเฝ้าระวัง สนับสนุนการแก้ไขปัญหามากกว่าจะใช้กฎหมายบังคับ