มะเร็งต่อมลูกหมาก ภัยร้ายที่มักพบในชายสูงอายุในประเทศไทยพบบ่อยในผู้ที่มีอายุมากกว่า 60 ปี จากข้อมูลทางสถิติพบว่ามะเร็งต่อมลูกหมากเป็นมะเร็งที่พบมากอันดับ 4 ของมะเร็งที่พบในชายไทย (เพิ่มขึ้นจากเดิมซึ่งเคยอยู่อันดับ 91,2) สาเหตุของการเกิดมะเร็งต่อมลูกหมากที่แท้จริงยังไม่ชัดเจน แต่หลายคนเชื่อว่าสาเหตุสำคัญเกิดจากฮอร์โมนเพศชายและการรับประทานอาหารที่มีไขมันสูงซึ่งทำให้เซลล์มะเร็งต่อมลูกหมากเติบโตขึ้น นอกจากนี้อาจเกิดจากสาเหตุทางพันธุกรรมผู้ป่วยส่วนใหญ่มักมาพบแพทย์ในระยะลุกลามแล้วทำให้ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้3 ซึ่งแนวทางรักษาอาจประกอบด้วยการผ่าตัด ฉายรังสี ใช้ยาต้านฮอร์โมนเพศชายและให้ยาเคมีบำบัด
หากเอ่ยถึงการให้ยาเคมีบำบัดในผู้ป่วยที่เป็นโรคมะเร็งนั้น หลายคนมักจะเกิดความวิตกกังวลกับผลต่างๆ ที่จะตามมา บ้างกลัวผมร่วง บ้างกลัวผิวไหม้ ซึ่งการรักษามะเร็งด้วยยาเคมีบำบัดเป็นวิธีการรักษาที่ได้ผลดีที่สุดอีกวิธีหนึ่ง ในมะเร็งทั่วไป แพทย์อาจแนะนำให้ยาเคมีบำบัดหลายชนิดพร้อมกันหรือตามลำดับที่เหมาะสม เรียกกันว่า สูตรยาเคมีบำบัด (Chemotherapy regimen) แต่สำหรับผู้ป่วยมะเร็งต่อมลูกหมากระยะแพร่กระจายนั้น ยาเคมีบำบัดมาตรฐานที่ใช้จะให้ยาเพียงชนิดเดียว ทำให้แพทย์สามารถคาดเดาได้ว่าผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นจะเกิดขึ้นที่อวัยวะใดและเกิดอย่างไร ซึ่งแพทย์สามารถพูดคุยกับผู้ป่วยเพื่อหาทางป้องกันหรือบรรเทาผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้
ผศ.นพ.ชูศักดิ์ ปริพัฒนานนท์ ศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญระบบปัสสาวะรพ.สงขลานครินทร์และอุปนายก สมาคมศัลยแพทย์ระบบปัสสาวะแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ กล่าวว่า อาการของผู้ป่วยที่เป็นมะเร็งต่อมลูกหมาก แบ่งเป็น 3 กลุ่มใหญ่ๆ ได้แก่ กลุ่มที่ 1 คือ กลุ่มที่ไม่มีอาการใดๆที่เกี่ยวข้องกับต่อมลูกหมากเลย อาจตรวจพบจากการตรวจร่างกายประจำปีผู้ป่วยกลุ่มนี้มักได้รับการวินิจฉัยโรคตั้งแต่ระยะเริ่มต้น เมื่อได้รับการรักษาจะสามารถหายขาดจากโรค กลุ่มที่ 2 คือ กลุ่มที่มีอาการต่อมลูกหมากโต ผู้ป่วยมักปัสสาวะผิดปกติจึงมาพบแพทย์และได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งต่อมลูกหมาก หรือบางรายอาจเข้ารับการผ่าตัดต่อมลูกหมากแล้วพบเซลล์มะเร็งจากการตรวจชิ้นเนื้อทางพยาธิวิทยา และกลุ่มสุดท้าย คือ กลุ่มที่มีอาการของมะเร็งโดยทั่วไป ได้แก่ เบื่ออาหาร น้ำหนักลด ปวดเมื่อยตามร่างกายและกระดูก อาการเหล่านี้เป็นผลจากการลุกลามของมะเร็ง ผู้ป่วยในระยะนี้ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่การรักษาจะทำให้ผู้ป่วยดีขึ้นและช่วยป้องกันการลุกลามของมะเร็งได้
ทั้งนี้ เมื่อทราบแน่ชัดว่าผู้ป่วยเป็นมะเร็งต่อมลูกหมาก แนวทางและวิธีการรักษานั้นจะขึ้นอยู่กับผลการตรวจชิ้นเนื้อทางพยาธิวิทยา ระยะของโรค และอายุของผู้ป่วย รวมทั้งการประเมินสุขภาพโดยรวมของผู้ป่วย การรักษาในช่วงแรกมักใช้ การผ่าตัด ฉายแสง หรือยาต้านฮอร์โมนเพศชายร่วมด้วยเพื่อให้ได้ผลดีขึ้น แต่ถ้าไม่ได้ผลและมะเร็งแพร่กระจายแล้ว แพทย์จะให้ยาเคมีบำบัดทางเส้นเลือดดำเหมือนการให้น้ำเกลือ เพื่อไปต้านเซลล์มะเร็งและยับยั้งการลุกลามของมะเร็ง หากผู้ป่วยได้รับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดแต่เนิ่นๆ ก็จะสามารถช่วยรักษาโรคได้ดีขึ้น ลดการเจ็บปวดและผู้ป่วยสามารถดำเนินชีวิตตามปกติ มีคุณภาพชีวิตที่ดียาวนาน
รศ.คลินิก.พญ.สุดสวาท เลาหวินิจ หัวหน้างานโรคมะเร็ง โรงพยาบาลราชวิถี และนายกมะเร็งวิทยาสมาคมแห่งประเทศไทย กล่าวถึงการเตรียมตัวก่อนเข้ารับยาเคมีบำบัดว่า "การเตรียมตัวจะมี 2 ด้าน คือร่างกายและจิตใจ โดยเฉพาะทางด้านร่างกาย ส่วนใหญ่คนจะเข้าใจผิดว่าถ้ามารักษาโรคมะเร็งแล้วต้องจำกัดอาหาร ตอนนี้มีกระแสเยอะเลยทีเดียวคือพยายามให้กินแต่ผักหรือกินแต่โปรตีนจากปลาเท่านั้นซึ่งอาจทำให้ผู้ป่วยขาดสารอาหาร สิ่งที่เกิดขึ้นก็คือพอมารับยาเคมีบำบัดแล้วก็จะทนได้ไม่ดีเพราะยาเคมีบำบัดจะทำให้มีเม็ดเลือดต่ำ ถ้าเราขาดสารอาหาร เม็ดเลือดก็จะฟื้นตัวไม่ดีเท่ากับร่างกายที่มีภาวะโภชนาการดีคือ ต้องรับประทานอาหารตามปกติ เน้นให้สุก สะอาด มีสารอาหารครบถ้วน ถ้ารับประทานได้น้อยก็ควรเลือกอาหารที่มีคุณค่าสูง เช่น อาหารที่มีปริมาณโปรตีนต่อน้ำหนักอาหารสูงหรือถ้าเลือกรับประทานโปรตีนจากไข่ก็จะได้โปรตีนที่ครบถ้วนกว่า"
สำหรับผู้ที่สนใจข้อมูลเกี่ยวกับมะเร็งต่อมลูกหมากเพิ่มเติม สามารถเข้าร่วมสัมมนา "มะเร็งต่อมลูกหมาก ภัยร้าย..ของชายสูงวัย" โดยนายกสมาคมศัลยแพทย์ระบบปัสสาวะแห่งประเทศไทยฯ และนายกมะเร็งวิทยาสมาคมแห่งประเทศไทย ในวันที่ 21 ธันวาคม 2556 ตั้งแต่เวลา 08.00 น.เป็นต้นไป ที่ ลานบันเทิง สวนลุมพินี หรือสำรองที่นั่งได้ที่ 087-698-1832
