"โรงพยาบาลชุมชนเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา" เป็นโรงพยาบาลที่น้อมนำพระราชดำรัส และพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช มาปรับใช้ในการบริหาร โดยยึดหลักพึ่งพาตัวเองด้วยศาสตร์แห่งหลักปรัชญา "เศรษฐกิจพอเพียง"
          จากแนวพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ที่ทรงให้แนวทางการดำเนินชีวิตแก่ประชาชนชาวไทยมาช้านาน รวมทั้งกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) ได้น้อมนำหลักแห่งปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาเป็นส่วนหนึ่งของการบริหารจัดการ
          โดยจุดเริ่มของการจัดตั้ง รพ.ชุมชนเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา สืบเนื่องจากเมื่อปี 2550 กระทรวงมีนโยบายให้ประชาชนทุกพื้นที่ โดยเฉพาะพื้นที่ถิ่นทุรกันดารได้เข้าถึงบริการสาธารณสุขอย่างเท่าเทียม และเพื่อเป็นการถวายพระเกียรติแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช เนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 80 พรรษา 5 ธันวาคม 2550 จึงได้ก่อตั้ง รพ.ชุมชนเฉลิมพระเกียรติขึ้น
          นพ.มรุต จิรเศรษฐสิริ รองปลัดกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) กล่าวว่า ปัจจุบัน รพ.ชุมชนเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษามีจำนวน 10 แห่ง ทั้งหมดน้อมนำพระราชดำรัสของพระองค์มาบริหารจัดการ รพ. โดยจุดหนึ่งที่เห็นเด่นชัด คือ การน้อมนำหลักเศรษฐกิจพอเพียง การสร้าง รพ.เป็น รพ.คุณธรรม ยึดหลัก 3 อย่าง คือ 1.มีเหตุมีผล 2.พอประมาณ 3.บริหารความเสี่ยง โดยการเลือก รพ.ชุมชนนั้น จุดเริ่มจากต้องการให้ประชาชนพื้นที่ห่างไกลเข้าถึงบริการ ขณะเดียวกันประชากรในพื้นที่นั้นๆ ยังมีจำนวนน้อย อาจมีอุปสรรคเรื่องงบประมาณ แต่เมื่อมีการยึดหลักการบริหารดังกล่าวจะช่วยให้บริหารจัดการเน้นการอยู่ร่วมกับชุมชน เพื่ออยู่ได้อย่างยั่งยืน
          "ในการบริหารจัดการจะเป็นในรูปแบบของประชารัฐ ที่เน้นการมีส่วนร่วมของประชาชน ให้เป็นเจ้าของร่วมกัน ยึดแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงในการดำเนินการ รวมทั้งมีการปรับภูมิทัศน์ สภาพแวดล้อมให้ดูดี เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ที่เรียกว่า GREEN and CLEAN Hospital มีการปลูกพืชผักสวนครัว ที่สำคัญเรื่องคุณธรรมต้องมีในบุคลากรทุกคน ซึ่ง รพ.แต่ละแห่งจะมีรูปแบบการดำเนินการที่แตกต่างกัน แต่มีเป้าหมายเหมือนกันคือ เพื่อประชาชนทุกคน โดยปัจจุบัน รพ.ชุมชนทั้ง 10 แห่งได้มีการสานต่อ ยึดหลักคำสอนของพระองค์ท่านต่อไป" นพ.มรุตกล่าว
          และด้วย รพ.ชุมชนเป็นหน่วยบริการที่อยู่ใกล้ชิดกับชุมชน ทำหน้าที่ทั้งด้านส่งเสริมสุขภาพ ป้องกันโรค รักษา และฟื้นฟู รพ.ชุมชนเฉลิมพระเกียรติจึงนับว่ามีความสำคัญที่จะพัฒนาเป็นต้นแบบของ รพ.ชุมชนที่มีการดูแลสุขภาพดี มีบริการดี และบุคลากรดี รวมทั้งต้องมีการบริหารดี สอดรับกับยุทธศาสตร์ 4 ปี ระหว่าง พ.ศ.2560-2564 คือ 1.พัฒนา รพ.ชุมชนเป็น รพ.เศรษฐกิจพอเพียง โดยการพัฒนาระบบกลไกรองรับการเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้การดำเนินงานตามแนวพระราชดำริ เสริมสร้างความผูกพันบุคลากรและเครือข่ายให้มีความพึงพอใจ ความเชื่อมั่น และมีพันธสัญญาร่วมด้านสืบสานพระราชดำริ
          2.ส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคที่เป็นเลิศ พัฒนาระบบการดูแลสุขภาพแบบองค์รวม 3.บริการเป็นเลิศ จัดระบบบริการที่มีคุณภาพและสะดวกต่อการเข้าถึงบริการ 4.บุคลากรเป็นเลิศ เสริมสร้างบุคลากรที่ให้บริการผู้ป่วยดุจเพื่อนมนุษย์ และ 5.บริหารเป็นเลิศด้วยธรรมาภิบาล พัฒนา รพ.เป็นต้นแบบ รพ.คุณธรรม
          สำหรับ รพ.ชุมชนเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษาทั้ง 10 แห่ง ประกอบด้วย 1.รพ.พนมดงรักเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา จ.สุรินทร์ 2.รพ.เบญจลักษ์เฉลิมพระเกียรติ จ.ศรีสะเกษ 3.รพ.ห้วยกระเจาเฉลิมพระเกียรติ จ.กาญจนบุรี 4.รพ.พระทองคำเฉลิมพระเกียรติ จ.นครราชสีมา 5.รพ.นาวังเฉลิมพระเกียรติ จ.หนองบัวลำภู 6.รพ.เขาชะเมาเฉลิมพระเกียรติ จ.ระยอง 7.รพ.ยี่งอเฉลิมพระเกียรติ จ.นราธิวาส 8.รพ.วัดจันทร์เฉลิมพระเกียรติ จ.เชียงใหม่ 9.รพ.เสาไห้เฉลิมพระเกียรติ จ.สระบุรี และ 10.รพ.หาดสำราญเฉลิมพระเกียรติ จ.ตรัง
          ทั้งนี้ หากพูดถึง รพ.ชุมชนในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนใต้ คือ "รพ.ยี่งอเฉลิมพระเกียรติ" มี นพ.อดุลย์ เร็งมา เป็นผู้อำนวยการ รพ.ยี่งอเฉลิมพระเกียรติ จ.นราธิวาส เป็นอีก รพ.ในพื้นที่ห่างไกล โดย
          ขณะนั้นพื้นที่ไม่มีสถานพยาบาลเลย แม้จะมีประชากรเพียง 40,000 คน แต่จำเป็นต้องมี รพ.ไว้ดูแลประชาชน ซึ่งได้พื้นที่เป็นที่นาบริจาคให้ ทาง รพ.ก็นำมาพัฒนา ถมที่ดินในการสร้างอาคาร รพ. และเริ่มเปิดใช้จริงในวันที่ 1 ธันวาคม 2553 โดยปัญหาของพื้นที่ คือ เมื่อเป็นที่นา การถมที่อาจทำให้พื้นดินทรุดได้ง่าย แล้วจะดำเนินการอย่างไร ก็มีการระดมความคิด และด้วยเป็น รพ.เฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา จึงน้อมนำพระราชดำรัสด้านเศรษฐกิจพอเพียงมาปรับใช้ โดยหลังจากมีการถมที่ดิน รอบๆ ก็มีการขุดเป็นบ่อปลา และมีการปลูกหญ้าแฝก เพื่อป้องกันปัญหาหน้าดิน ขณะเดียวกันยังปลูกพืช ปลูกไม้ยืนต้นต่างๆ โดยเฉพาะพวกต้นกล้วยก็ยังนำมาใช้ประโยชน์ในการบริโภคได้ด้วย
          อย่างไรก็ตาม ล่าสุด นพ.เจษฎา โชคดำรงสุข ปลัดกระทรวงสาธารณสุขยังนำทีมผู้บริหารลงพื้นที่ รพ.ยี่งอเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา ซึ่งถือเป็นตัวอย่างใน 10 รพ.ที่ยึดหลักเศรษฐกิจพอเพียงมาดำเนินการ