โรคมะเร็งเต้านม เป็นมะเร็งที่พบเป็นอันดับหนึ่งในเพศหญิง ทั้งในประเทศไทยและทั่วโลก จากสถิติในประเทศสหรัฐอเมริกา ปี 2014 พบผู้ป่วยมะเร็งเต้านม 235,000 คน เสียชีวิต 40,430 คน นอกจากนี้โอกาสเสี่ยงเป็นมะเร็งเต้านมมากถึง 1 ใน 8 คน ซึ่งหมายถึง ผู้หญิงอเมริกา 8 คน จะเป็นมะเร็งเต้านม 1 คนครับ ส่วนประเทศไทย  พบผู้ป่วยมะเร็งเต้านม ปีละ 34,000 คน เสียชีวิตปีละ 3,000 คน เฉลี่ยเสียชีวิตวันละ 7 คน

          แม้โรค "มะเร็งเต้านม" จะพบได้บ่อยที่สุด แต่ท่านทราบหรือไม่ว่า เราสามารถป้องกันมะเร็งเต้านมโดยการตรวจพบ "รอยโรค" ที่น่าสงสัยเพื่อพิสูจน์ว่าเป็นมะเร็งหรือไม่ และทำการรักษาเสียตั้งแต่ก่อนจะมีอาการ ซึ่งทำได้ด้วยการตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านม (Breast Cancer Screening) โดยการตรวจด้วยเครื่องแมมโมแกรม และ อัลตร้าซาวน์ สำหรับผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไป เป็นประจำทุกปี และแนะนำให้ตรวจเต้านมด้วยตนเอง (Breast Self Examination) ตั้งแต่อายุ 20 ปีขึ้นไป เป็นประจำอย่างน้อยเดือนละ 1 ครั้ง

          ใช่แล้วครับ ป้องกันมะเร็งเต้านมง่ายๆ ด้วยตนเอง ก็คือ การตรวจเต้านมด้วยตนเองโดยช่วงเวลาที่เหมาะสมคือช่วง 7-10 วันนับจากวันแรกของรอบเดือน และควรหลีกเลี่ยงการตรวจในระยะ 1 สัปดาห์ก่อนที่จะมีประจำเดือน เนื่องจากเต้านมจะเริ่มมีการคัดตึงทำให้ตรวจได้ยาก และอาจมีอาการเจ็บได้บ้าง โดยกิจวัตรประจำวัน 3 อย่างดังนี้

          ตรวจหน้ากระจกขณะแต่งตัว ให้ยืนตรงมือแนบลำตัว แล้วค่อยๆ ยกแขนขึ้นเหนือศีรษะ ขยับตัวซ้ายขวาพร้อมสังเกตเต้านมของคุณ หลังจากนั้นวางมือลงบนสะโพกพร้อมกับเกร็งหน้าอก พร้อมสังเกตความผิดปกติเป็นครั้งที่ 2

          ก่อนนอนให้นอนหงายจะเป็นการตรวจสัมผัสเต้านม ทีละข้าง โดยให้หนุนมือข้างหนึ่งไว้ใต้ศีรษะ หลังจากนั้นใช้ปลายนิ้วชี้ นิ้วกลาง และนิ้วนาง คลำในลักษณะวนทั่วเต้านมไปจนถึงรักแร้และไหปลาร้า หลังจากนั้นสลับตรวจอีกหนึ่งข้าง วิธีนี้จะเป็นการตรวจหาซีสต์หรือก้อนเนื้อได้

          ช่วงอาบน้ำก็ตรวจได้ วางมือข้างที่ต้องการตรวจเต้านมไว้บนศีรษะ และใช้วิธีการคลำวนรอบเต้านมเช่นเดียวกับการนอนหงาย แค่นี้เองครับ ทำได้ง่ายๆ ไม่ต้องใช้เวลามากมาย ก็สามารถห่างไกลมะเร็งเต้านมได้ครับ อย่าลืมนะครับ

          "ยืนมอง นอนคลำ ทำตอนอาบ"

          Dr.Tips

          "การตรวจเต้านมเบื้องต้นด้วยตนเองจะทำให้ตรวจพบความผิดปกติที่ต้องสงสัยว่าจะเป็นมะเร็งเต้านม อาทิ พบก้อนเนื้อที่เต้านม เต้านมมีรอยย่นบุ๋ม หรือผิวหนังหนาตัวผิดปกติ มีผื่นแดง หัวนมถูกดึงรั้ง ผิดรูป มีเลือดหรือน้ำไหลออกจากหัวนม เป็นอาการผิดปกติที่ควรรีบพบแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัย"

          นพ.อนิรุทธ์  นิรนาท

          ศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านมะเร็งวิทยา

          คลินิกรักษ์เต้านม โรงพยาบาลพญาไท 1