ปัญหานอนไม่หลับนั้นเป็นสิ่งที่พบได้บ่อยมากและเป็นปัญหาการนอนที่พบได้มากที่สุดการแก้ไขปัญหานอนไม่หลับมีด้วยกันหลายวิธีทั้งแบบใช้และไม่ใช้ยา
อย่างไรก็ตาม การแก้ปัญหานอนไม่หลับด้วยวิธีไม่ใช้ยานั้นจัดว่าเป็นข้อแนะนำแรกๆ ที่ควรทำและทั้งที่ประสิทธิภาพของการบำบัดแบบไม่ใช้ยานั้นได้รับการศึกษาอย่างมากและยืนยันว่ามีประสิทธิภาพในการรักษาโรคนอนไม่หลับแล้วก็ตาม
แพทย์ส่วนใหญ่มักเน้นการใช้ยานอนหลับโดยเฉพาะยาในกลุ่มเบนโซไดอะเซปีนส์ แต่อาจด้วยความเคยชินรวมทั้งอิทธิพลจากบริษัทยาที่ทำให้การแก้ไขปัญหานอนไม่หลับด้วยการใช้ยานั้นจะเป็นสิ่งที่ถูกใช้เป็นอันดับแรกๆ
ทางการแพทย์แผนไทย และคนสมัยโบราณรู้จักกันดีถึงวิธีแก้อาการนอนไม่หลับโดยไม่ต้องพึ่งยานอนหลับที่ทำจากสารเคมี
ขี้เหล็ก เป็นสมุนไพรที่เป็นทางเลือกใหม่ในยุคเศรษฐกิจขณะนี้ สามารถใช้แทนยานอนหลับได้ ขี้เหล็กเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง สูง 8-15 เมตร เรือนยอดเป็นพุ่มแคบทึบสีเขียวเข้มเรารู้จักกันมานานแล้วมีชื่อต่างๆ กันตามท้องถิ่น เช่น ขี้เหล็กบ้าน ขี้เหล็กหลวงเหนือ ส่วนชาวเชียงใหม่เรียกว่าขี้เหล็กเผือกสำหรับในภาคกลางเรียกว่าขี้เหล็กใหญ่และเรียกว่ายะหาในพื้นที่ปัตตานี
ตัวขี้เหล็ก มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Cassia Siamea Britt ส่วนที่นำมาใช้เป็นยาคือ ใบอ่อนและดอก จะเก็บมาทำยาในช่วงเวลาที่มีใบอ่อนและดอก
ด้านรสและสรรพคุณของส่วนต่างๆ ของต้นขี้เหล็กนั้นดอกตูมและใบอ่อนมีรสขม ช่วยระบายท้อง ทำให้นอนหลับและเจริญอาหาร
ได้มีการศึกษาฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาพบว่า สารสกัดด้วยแอลกอฮอล์ของใบขี้เหล็กมีฤทธิ์กดประสาทส่วนกลางทำให้สัตว์ทดลองมีอาการซึม เคลื่อนไหวช้าชอบซุกตัวแต่ไม่หลับ
ในการศึกษาโดยใช้กับผู้ป่วยที่มีอาการกระวนกระวายนอนไม่หลับ พบว่าสารสกัดใบขี้เหล็กด้วยแอลกอฮอล์มีฤทธิ์สงบประสาทได้ดี ช่วยให้นอนหลับและระงับอาการตื่นเต้นทางประสาทได้ แต่ไม่ใช่ยานอนหลับโดยตรงและไม่พบอาการเป็นพิษ จึงนับว่ามีความปลอดภัยในการใช้สูง
การเตรียมขี้เหล็กเพื่อใช้เองเมื่อเกิดอาการนอนไม่หลับหรือมีความรู้สึกกังวล เบื่ออาหาร ให้ใช้ใบขี้เหล็กแห้งหนัก30 กรัม หรือใบสดหนัก 50 กรัม ต้มเอาน้ำรับประทานก่อนนอนหรือใช้ใบอ่อนทำเป็นยาดองเหล้า
โดยการทำยาดองเหล้าจะต้องใส่เหล้าขาวพอท่วมยาแช่ไว้ 7 วัน ต้องคนทุกวันให้น้ำยาสม่ำเสมอ กรองกากออกจะได้ยาดองเหล้าขี้เหล็ก ดื่มครั้งละ 1-2 ช้อนชาก่อนนอนจะช่วยให้สามารถนอนหลับสบายโดยไม่ต้องพึ่งยาจากการสังเคราะห์ |